Çarşamba Ovası’nda işlenen tarım alanlarının bazı fiziksel ve kimyasal toprak özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Çarşamba Ovası’nda geleneksel toprak işleme yöntemleriyle ana ürün olarak mısır bitkisi yetiştirilen tarım topraklarının bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri araştırılmıştır. Bu amaçla, Samsun ilinde yer alan Çarşamba Ovası’nın 20 köyünde çiftçiler tarafından mısır tarımı yapılan arazilerden toprak örnekleri alınmıştır. Araştırma 2013-2014 yılları arasında aynı arazilerde yürütülmüştür. Toprak örneklerinde bazı fiziksel (tekstür, tarla kapasitesi, solma noktası, hacim ağırlığı) ve kimyasal (organik madde, toprak reaksiyonu, elektriksel iletkenlik, kireç içeriği, toplam azot, değişebilir katyonlar, yarayışlı fosfor ve potasyum, katyon değişim kapasitesi, alınabilir Fe, Cu, Zn, Mn) özellikler belirlenmiştir. Araştırma sonucuna göre, toprakların çoğunluğu killi ve killi tın bünyeye sahip, hacim ağırlığı değerleri genellikle 1.30-1.51 g cm-3 (% 52.5’i), % 60’ının tarla kapasitesi değerleri ise % 30-50 arasında saptanmıştır. Toprakların büyük bir çoğunluğu (% 77.5’i) hafif alkalin reaksiyonlu, tuzsuz, az kireç içermekte olup, organik madde miktarları azdan fazlaya değişkenlik göstermiştir. Toprakların azot miktarı düşük (% 65’i), fosfor miktarı az (% 45’i); orta (% 20’i); çok yüksek (% 17.5’i), potasyum düzeyi orta (% 47.5’i), katyon değişim kapasitesi ise yüksek (% 40’i), çok yüksek (% 50’i) olarak saptanmıştır. Toprakların demir miktarı (% 92’i) yüksek, bakır miktarı (% 85’i) çok yüksek, mangan miktarı çok düşük (% 87.5’i), çinko miktarı ise çok düşük (% 72.5’i) düzeyde bulunmuştur. Araştırma topraklarının fiziksel özellikleri (bünye, hacim ağırlığı, tarla kapasitesi) yüksek verim elde edilmesini sınırlandıran faktörler olmamakta, toprakların büyük kısmı azot ve fosfor bakımından zengin olmadığından azotlu ve fosforlu gübreleme yapılması gerekmektedir.

In this study, some physical and chemical properties of maize grown agricultural soils in Çarşamba Plain were investigated. For this purpose, soil samples were taken from agricultural land cultivated by farmers from twenty villages of Çarşamba Plain in Samsun. The study was carried out between 20132014 in the same fields. In the soil samples, some physical (texture, field capacity, wilting point, bulk density) and chemical properties (organic matter, soil reaction, electrical conductivity, lime content, total nitrogen, exchangeable cations, available phosphorus, cation exchange capacity, available Fe, Cu, Zn and Mn) were determined. According to the results of research, majority of the soils maize crops were grown were determined to have clayey and clayey loam textured, bulk density values generally 1.30-1.51 g cm-3 (52.5 %) and field capacity values of 60 % were found as 30 % - 50 %. The great majority of the soils (77.5 %) had slightly alkaline reaction, low lime contents, nonsaline and amounts of organic matter in the soils varied from low to high. The amounts of nitrogen in the soils were low (47.5 %) and potassium were medium (47.5 %). 45 % of phosphorus was defined as low, 20 % as medium and 17.5 % as high. 40% of cation exchange capacity was defined as high and 50 % as very high. Amount of iron in the soils were (92 %) high, amount of copper (85 %) was very high, manganese content was very low (87.5 %) and amount of zinc was very low (72.5 % ). The physical properties of the soils (structure, bulk density, field capacity) are not the factors that limit the high efficiency, nitrogen and phosphorus fertilization is required because most of the soils are not rich of nitrogen and