Toprak aşınabilirliği ile anamateryal ve arazi kullanım şekli arasındaki ilişkiler

Abstract

Bu araştırma, ana materyal ve arazi kullanım şekillerinin toprakların aşınabilirliği üzerine olan etkisini belirlemek üzere yürütülmüştür. Araştırma, Erzurum yöresinde yaygın olan dört farklı ana materyal ve üç farklı kullanım şekli altında bulunan alanlardan alınan toprak örnekleri üzerinde yürütülmüştür. Araştırma konusu topraklar, çoğunlukla orta tekstürlü, düşük ile orta organik madde içeriğine, düşük ile orta kireç içeriğine sahip olup topraklarda alkalilik problemi bulunmamaktadır. Dispersiyon oranı ve erozyon oranı kriterleri esas alınarak yapılan değerlendirmede aşınabirh'liğin ana materyalin çeşidi ve arazi kullanımından önemli ölçüde etkilendiği birlenmiştir. Toprak ana materyallerinin erozyona duyarlılık üzerindeki etkileri bakımından az duyarlıdan duyarlıya doğru AndezitBazaltAlluviyal Jips şeklinde sıralandığı belirlenmiştir, Arazi kullanım şekillerinin etkilerinin ise mera yonca mısır şeklinde olduğu saptanmıştır.

This investigation has been undertaken in order to find out the effect of various parent material and land use on the erodibility of soils. The investigation was carried out on four groups of parent materials and tree land use that are wide spread in Erzurum. Some properties of soils can be summarized; as medium in texture, low to medium in organic matter content, low to medium in lime content and free of alkalinity problem. In order to determine erodibility of the soil samples, dispersion ratio and erosion ratio were used. At the end of evaluations obtained using the indices stated above, the parent materials of the soil can be sorted as follows: Andezit parent materiaKBasalt parent material < Alluvial parent material < Jips parent material in terms of soil erodibility and pasture<clover <maize land use in terms of sensitivity of soil to erosion.