“Malumat-ı Baytarriyye” Adlı Eser Üzerine Bir İnceleme

Abstract

Osmanlı Devleti’nde Tanzimat ile başlayan yenileşme çabaları, basın ve yayıncılık alanında da etkisini göstermiştir. Budönemde, batı dünyasındaki bilgilerin halka ulaştırılması amacıyla sade bir dille ve didaktik tarzda yayın yapıldığıgörülmektedir. Kişisel girişimler sonucu ya da cemiyetler ile devlet kurumlarınca ilk bilimsel ve mesleki dergilerin çıkarılmasıda ondokuzuncu yüzyılın ortalarından itibaren başlamıştır. Bu çalışmada, “Asır Kütüphanesi Külliyatı”ndan H. 1312 (M. 1895)yılında, yayımlanan “Malumat-ı Baytariyye” adlı 46 sayfalık kitap incelendi. Bu eserde verilen bilgiler, dönemin vegünümüzün veteriner hekimliği bilgileri çerçevesinde ele alınarak değerlendirildi. Yazarı Necmeddin Sami, kitabı yazmaamacının herkesin anlayabileceği bir şekilde “Hayvanları beslemek, sıhhatlerini muhafaza etmek, lazım gelen terbiyeyivermek, çoğaltmak gibi usulleri göstermekten ibaret” olduğunu ifade etmektedir. Kitapta, hayvan besleme, hıfzıssıhha, ahırtemizliği, hayvan refahı konularında neler yapılması gerektiği ifade edilmiştir. Bu bilgilerin, dönemin at yetiştiriciliği, sağlıkkoruma, halk sağlığı konularında bilgi verdiği ileri sürülebilir.

Renovation efforts that started with the Tanzimat in the Ottoman Empire also had an effect in the field of pressand publishing. In this period, publications were made in a simple and didactic style in order to transfer information fromthe western world to the people. The publication of the first scientific and professional journals by the public institutionsand personal initiatives began from the middle of the nineteenth century. In this research, a 46-page book titled "Malumat-ıBaytariyye" published among "The Collection of the Asır Library" in 1312 (AD 1895) was studied. The informations given inthis book were evaluated in the context of its own period and today's veterinary medical knowledge. The writer NecmeddinSami states that the purpose of the book is "merely to show the methods like feeding the animals, preserving their health,giving the necessary decency and reproducing them" in a way that everyone can understand. In the book, it is stated whatneeds to be done in animal nutrition, hygiene, barn cleaning and animal welfare. It can be argued that this informationcontributed to the development of horse breeding, health protection and public health issues in the period.