Anamateryal ve arazi kullanım şeklinin topraktaki bazı mikroelement fraksiyonlarının dağılımına etkileri

Abstract

Bu araştırma, ana materyal ve arazi kullanım şeklinin topraklardaki mikro element ve fraksiyonlarının (Mn, Fe, Cu ve Zn) dağılımları üzerine etkisini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırma, Erzurum yöresinde yaygın olan dört farklı ana materyal (andezit, allüviyal, jips ve bazalt) ile mera (Pastus), yonca (Medicago Sativa L.), mısır-buğday münavebesi (Zea mays-Triticum aestium) olmak üzere üç farklı arazi kullanım şekli altında bulunan alanlardan alınan toprak örnekleri üzerinde yürütülmüştür. Araştırma konusu topraklar, çoğunlukla tın tekstürlü, organik madde ve kireç içeriği düşük ile orta düzeyde olan, alkalilik problemi bulunmayan topraklardır. Mn, Fe, Cu ve Zn elementleri esas alınarak yapılan değerlendirmede söz konusu elementlerin dağılımının ana materyalin çeşidi ve arazi kullanımından önemli ölçüde etkilendiği belirlenmiştir. Toplam mikro element içerikleri ve fraksiyonlarının dağılımları genellikle andezit ana materyalinden oluşan topraklarda diğerlerinden daha yüksek olarak bulunmuştur. Mikro elementlerin topraklardaki dağılımlarının arazi kullanım şekillerine göre mera yonca mısır-buğday münavebesi şeklinde sıralandığı saptanmıştır.

This study has been undertaken in order to find out the effect of various parent material and land use on the distribution of trace elements (Mn, Fe, Cu and Zn) in soils. The investigation was carried out on four groups of parent materials (andesite, alluvial, jibs and basalt) and tree land use (grassland, clover and corn) that are wide spread in Erzurum. Some properties of soils can be summarized as follows; medium in texture, low to medium in organic matter and lime content and free of alkalinity problem. Distribution of Mn, Fe, Cu and Zn were affected by type of parent material and land use, significantly. Distribution of total trace element contents and fractions were found higher in the soils formed andesite parent material. In soil, distribution of total trace elements were ordered as grassland > clover > corn.