Fluviyal yerşekilleri üzerinde oluşmuş farklı toprak dağılımların belirlenmesi ve sınıflaması

Abstract

Akarsuların zamanla taşıdığı depozitler üzerinde oluşmuş aluviyal topraklar kısa mesafeler içerisinde çok farklı özellikler göstermekte ve birbirinden farklı topraklar oluşabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, Çorum-Osmancık’da çeltik tarımı yapılan aluviyal araziler üzerinde oluşmuş toprakların dağılımlarını belirlemek ve farklı toprakları sınıflamaktır. Toplam çalışma alanı yaklaşık olarak 1663 ha’dır. Yıllık ortalama sıcaklık 13.5 oC ve yıllık ortalama yağış ise 380 mm’dir. Bölgeye ait topografik, jeolojik ve jeomorfolojik haritaların incelenmesi ve arazi gözlemleri sonucunda araştırma alanında 12 adet profil açılmıştır. Detaylı arazi gözlemleri, grid yöntemi ve burgu yoklamaları ile gerçekleştirilmiştir. Açılan profillerin her birinden horizon esasına göre örnekler alınmış ve laboratuarda analizleri yapılmıştır. Analizlerden elde edilen sonuçların ve arazi gözlemlerinin değerlendirilmesi ile 9 farklı toprak serisi tanımlanmıştır. Belirlenen toprakların 2 tanesi genç olmaları nedeniyle Entisol ordosuna, 4 tanesi Inceptisol ve 3 tanesi ise Vertisol ordolarına dahil edilmişlerdir. Araştırma alanında % 4.0 ile Dağmatoğlu serisi en az alana sahip iken % 18.9 ile Taşlıkbaşı serisi en fazla alana sahiptir. Ayrıca bu çalışmada serilerin çeltik yetiştirilmesine uygunlukları incelenerek, çeltik üretimini sınırlandıran toprak özellikleri de ortaya konulmuştur.

Alluvial land, formed on accumulated sediment depositions by time, show large variety in their properties at short distances. Therefore, different soils can be form on these lands. The objective of this research was to determine and classify different soils formed on alluvial land used for rice cultivation in Corum-Osmancik. Total study area is approximately 1663 ha. Average annual temperature and precipitation are 13.2 oC and 380 mm, respectively. After examination of topographic, land use, geologic and geomorphologic maps and land observation, 12 profile places were excavated in study area. Detailed land observations were done with grid method and auger examinations. The soil samples were taken from each profile and their analyses were done in the laboratory. By assessing the results of analyses and field studies, 9 different soil series were determined and described. Two of them were classified as Entisol due to their young age and four are as Inceptisol and three are as Mollisol. Whereas Taslikbasi series has the largest area (18.9 %), Dagmatoglu series has the smallest area in the study area (4.0 %). Also, suitability of soil series was investigated for the rice production and soil properties limited rice production were determined in this study.