Arkadaşlık İlişkilerinde Kalıp Yargılar Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Abstract

Arkadaşlık, ortak davranış kalıpları ve tutumlarının paylaşıldığı ve yeni davranış kalıpları ve tutumlarının oluşturulduğu en küçük toplumsal birim olarak tanımlanmaktadır. Arkadaşlık kişilik gelişiminde, toplumsallaşmada, cinsel kimliğin oluşmasında, sorumluluk alma ve bir gruba ait olma gibi birçok konuda önemlidir. Bu araştırma, ergenlerin arkadaşlık ilişkilerindeki kalıp yargılarını belirlemeye yönelik bir ölçme aracı geliştirmek amacıyla yapılmıştır. Çalışma 2014-2015 eğitim öğretim yılında Samsun ilinde ortaokul düzeyindeki gerçekleştirilmiştir. Geliştirilen "Arkadaşlık İlişkilerinde Kalıp Yargılar Ölçeği" 16 maddelik beşli Likert tipi bir ölçektir. Ölçeğin yapı geçerliliğini belirlemek amacıyla yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda üç alt boyutlu bir yapıya sahip olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin 8 maddeden oluşan "Duygusal İlişki" alt boyutu varyansın %19,25'ini; 5 maddeden oluşan "Karşılıklı Etkileşim" alt boyutu varyansın % 14,26'sını ve 3 maddeden oluşan "Arkadaş Seçimi" alt boyutu ise varyansın %11,42'sini açıklamaktadır. Bu üç alt boyut birlikte arkadaşlık ilişkilerindeki kalıp yargılara ilişkin toplam varyansın %44.93'ünü açıklamaktadır. Ölçeği oluşturan maddelere ilişkin faktör yükleri ise .45 ile .82 arasında değişmektedir. Ayrıca yapılan doğrulayıcı faktör analizi ile modelin iyi uyum gösterdiği belirlenmiştir (?2/sd2.28, RMSEA 0.05, GFI 0.95, AGFI 0.93, SRMR 0.04, NNFI 0.91 ve CFI 0.92, p .00). Ortaokul öğrencileri üzerinde geliştirilen ölçeğin iç tutarlılık (Cronbach's alpha) katsayısı .81; test yarılama güvenirliği katsayısı ise, ilk yarı için .76 ve ikinci yarı için .69 bulunmuştur. Elde edilen bu değerler Arkadaşlık İlişkilerinde Kalıp Yargılar Ölçeği'nin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu göstermektedir

Friendship is defined as the smallest social unit where common behavioral patterns and attitudes are shared and created. Friendship contributes many domains of development randging from socialization to form a gender idendity to have responsibilities in social context. This research is aiming at developing a measurement tool to determine the stereotypes of adolescents. The research was done in 20142015 education period with the 751 students in the secondary school level. The Sterotypes in Friendship Relationships scale consists of 16 items and 5 likert type scale. Three dimensions of the scale was emerged after factor analysis was done. “The emotional relationship” dimension consists of 8 items and explains %19,25 of total variance. “Interaction” dimension consists of 5 items and explains %14,26 of total variance. “Choice of friends ” dimension consists of 3 items and explains %14,26 of total variance. All three dimensions explain %44,93 of total variance. The factor loads in the scale varies betweeen .45 and .82. Furthermore confirmatory factor analysis also support the model (?2/sd2.28, RMSEA0.05, GFI0,95, AGFI 0.93, SRMR0.04, NNFI0.91 ve CFI0.92, p.00). Internal consistency (Cronbach’ alpha) coefficient obtained as a result of this way .81. The split-half reliability coefficient was found as .76 for the first half and .69 for the second half. The findings indicate that this scale can be used as a valid and reliable instrument