Acil periton diyalizine başlanan hastalar ile elektif periton diyalizine başlanan hastaların diyaliz yararlanımı ve olası komplikasyonların karşılaştırılması

Abstract

Amaç: Kronik böbrek hastalığı (KBH) nedeniyle renal replasman ihtiyacı olan hastalarda periton diyalizi (PD), güvenli ve rezidüel böbrek fonksiyonunu koruyan yöntemlerden biridir. Uluslararası Periton Diyaliz Derneği (ISPD) periton diyaliz kateteri takıldıktan 14 gün sonra PD'ye başlanmasını önermektedir. Ancak birçok hastada hemodiyaliz (HD) açısından tüm damar yolları tükenmiş ve acil diyaliz ihtiyacı mevcuttur. Bu hastalarda erken PD önemli bir seçenektir. Çalışmamızda son dönem böbrek yetmezliği (SDBY) olup erken başlangıçlı PD uygulanan hastaların sağkalım, prognoz ve komplikasyonların değerlendirilmesi ve erken başlangıçlı PD uygulanabilirliğinin tartışılması amaçlanmıştır. Hastalar ve Yöntem: Çalışmamızda Ocak 2014-Haziran 2019 tarihleri arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Nefroloji kliniğinde periton diyaliz kateteri takılarak, periton diyalizi başlanan 102 hasta retrospektif olarak değerlendirildi. Hastalar periton diyalizine girme sürelerine göre 3 gruba ayrıldı. 1. grup PD kateteri takıldıktan sonra ilk 72 saat içerisinde PD'ye başlanan hastalar, 2. grup PD kateteri takıldıktan sonraki 3-14 gün arasında başlanan PD başlanan hastalar, 3. grup ise PD kateteri takıldıktan sonraki 14 gün ve üzerinde başlanan hastalardan oluşturuldu. Gruplar arasında komplikasyon gelişme (peritonit, sızıntı, herni v.b), hemodiyalize dönüş süresi, genel sağkalım süreleri karşılaştırıldı. Bulgular: 102 hastanın %42,2'si erkek, %57,8'i kadındır. Yaş median değeri 62 (48-69) yıldır. Gruplar arasında bazal demografik verileri ve bakılan biyokimyasal değeri açısından anlamlı bir fark yoktu.1 yıllık sağkalım oranları 1. grupta %80, 2. Grupta %65,8 ve 3. Grupta %89,5 olarak gözlendi. Peritonit insidansı gruplarda sırasıyla 0,28-0,32-,0,33 atak/hasta/yıl olarak saptandı. Sızıntı oranları sırasıyla %11,1-%7,9-%5,3 olarak tespit edildi. İlk 6 ay içerisinde HD dönüş gereksinimi gruplarda sırasıyla %15,6-%13,2-%21,1 hastada gözlendi. Diyabetik hastalarda peritonit 0,29 atak/hasta/yıl olarak görülürken, diyabetik olmayan grupta 0,32 atak/hasta /yıl olarak gözlendi. Diyabetik grupta 1 yıllık sağkalım %65,9 olurken diyabetik olmayan grupta %81,8 olarak tespit edildi. Başvuru anında vasküler yol problemi olan hastalarda 1 yıllık sağ kalım %66, yol problemi olmayan hastalarda %87,8 olarak tespit edildi. DM, ileri yaş, başvuru anında vasküler yol problemi ve albumin değerleri mortalite açısından risk faktörü olarak bulunurken, gruplar arasında komplikasyon ve mortalite açısından farklılık saptanmamıştır Tartışma ve Sonuç: Son yıllarda PD hem rezidü böbrek fonksiyonlarını koruması hem de HD'ye oranla daha uygun maliyeti olması nedeniyle, acil HD ihtiyacı yerine kullanılabilirliği tartışılmaktadır. Çalışmamızda son yıllarda yapılan çalışmalar ile uyumlu olarak PD'nin kateter takıldıktan sonra 14 günlük süre beklenmeden başlanması elektif başlanan hastalar ile benzer komplikasyon ve sağkalım oranlarına sahiptir. Sonuç olarak PD sadece planlı durumlarda değil, planlanmamış renal replasman tedavisi gereken hastalarda da HD karşı uygun ve güvenli bir alternatifdir. Anahtar Sözcükler: Kronik böbrek hastalığı, periton diyalzi, acil başlangıçlı periton diyalizi, komplikasyon, mortalite