İnkontinans sağlık inancı geliştirme programının kadınların ürüner inkontinans fardındalıklartı ve sağlık inançları üzerine etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı “İnkontinans Sağlık İnancı Geliştirme Programının” premenopoz dönemdeki kadınların üriner inkontinans farkındalıkları ve sağlık inançları üzerine etkisini belirlemektir. Bu araştırma randomize kontrollü tek kör öntest-sontest kontrol gruplu deneysel araştırma tasarımı tipinde yürütülmüştür. Aşamanın verileri Samsun İli Atakum İlçesi Sağlıklı Hayat Merkezi, ve üç Aile Sağlığı Merkezinde toplanmış olup, araştırma deney grubunda 76, kontrol grubunda 77 premenopoz dönemdeki kadın ile tamamlanmıştır. Araştırmanın ön test verileri deney ve kontrol grubu için sosyodemografik özellikler bilgi formu, İnkontinans Farkındalık Ölçeği (İFÖ), “Üriner İnkontinans ve Kegel Egzersizine Yönelik Sağlık İnanç Ölçeği” ve “Broome Pelvik Taban Kası Öz Etkililik Skalası” kullanılarak toplanmıştır. Deney grubuna 5 hafta süren “İnkontinans Sağlık İnancı Geliştirme Programı” uygulanmış, programdan 3 ay sonra ise deney ve kontrol gruplarına son testler uygulanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, paired t testi, wilcoxon testi, ki-kare testi, Mann-Whitney U ve independent t testleri kullanılmıştır. Araştırma başlamadan önce etik kurul izni, verilerin toplanması için İl Sağlık Müdürlüğünden yazılı izin ve çalışma kapsamındaki kadınlardan yazılı onam alınmıştır. Uygulanan eğitim programı sonunda deney grubundaki kadınların üriner inkontinans farkındalık ölçeği alt boyutları, Üriner İnkontinans ve Kegel Egzersizine Yönelik Sağlık İnanç Ölçeği tüm alt boyutları puan ortalamalarında eğitim öncesine göre anlamlı farklılık saptanmıştır (p<0.05). Deney grubunda, Broome Pelvik Taban Kası Öz Etkililik Skalası toplam puanı eğitim sonrası (79.81±8.83) eğitim öncesine (35.20±19.59) göre artış göstermiştir (p<0.05). Kontrol grubunda, sontestte önteste göre inkontinans farkındalık ölçeği, kegel egzersizine yönelik sağlık inanç ölçeği ve Broome pelvik taban kası öz etkililik skalalarında herhangi bir farklılık saptanmamıştır (p>0.05). Araştırmanın sonuçları doğrultusunda premenopoz dönemdeki kadınlara sağlık inanç modeline dayalı olarak verilen eğitimin üriner inkontinans farkındalık ve kegel egzersizine yönelik sağlık inancı oluşturma ve pelvik taban kası özetkililiklerini artırmada oldukça etkili olduğu ve tüm yaş grubundaki kadınlar için kullanılabileceği önerilmektedir.

The aim of this study is to determine the effect of "Incontinence Health Belief Development Program" on urinary incontinence awareness and health beliefs of women in premenopausal period. This study conducted in a randomized controlled single blind pretest-posttest control group experimental study design type. The data of the study were collected in Samsun Province Atakum District Healthy Life Center and three Family Health Centers. The research was completed with 76 women in the experimental group and 77 women in the control group in the premenopausal period.The pre-test data of the study were collected for the experimental and control groups using the sociodemographic characteristics information form, the Incontinence Awareness Scale (IAS), the "Health Belief Scale for Urinary Incontinence and Kegel Exercise" and the "Broome Pelvic Muscle Self-Efficacy Scale". The "Incontinence Health Belief Development Program" was applied to the experimental group for 5 weeks, and posttests were applied to the experiment and control groups 3 months after the program. Descriptive statistics, paired t, wilcoxon, chi-square, Mann-Whitney U and independent t tests were used to analyze the data. Before the research started, the permission of the ethics committee, written permission from the Provincial Health Directorate to collect the data and written consent from the women within the scope of the study were obtained. At the end of the training program, a significant difference was found in the mean scores of the urinary incontinence awareness scale sub dimensions and the Health Beliefs Scale for Urinary Incontinence and Kegel Exercise sub-dimensions of the women in the experimental group compared to the preeducation level(p<0.05). In the experimental group, the total score of the Broome Pelvic Muscle Self-Efficacy Scale increased after the training (79.81 ± 8.83) compared to the pre-training (35.20 ± 19.59) (p <0.05). In the control group, no difference was found in the posttest compared to the pretest incontinence awareness scale, health belief scale for kegel exercise and Broome pelvic muscle self-efficacy scales (p> 0.05). In line with the results of the study, it is suggested that the education given to women in the premenopausal period based on the health belief model is very effective in creating a health belief for urinary incontinence and kegel exercise and increasing their pelvic floor muscle summary and can be used for women of all age groups