Yazlık ve kışlık olarak yetiştirilen ketencik [Camelina sativa (L.) Crantz.] bitkisinin büyüme parametreleri ile tarımsal ve teknolojik özelliklerine ekim zamanlarının etkileri

Abstract

Bu araştırma; ketencik [Camelina sativa L. (Crantz.)]'te yazlık ve kışlık yetiştirme sezonu ve farklı ekim zamanlarına bağlı olarak fenolojik özellikler, büyüme parametreleri, tarımsal ve teknolojik özelliklerin değişimlerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, 2017-2019 yılları arasında, iki ketencik genotipi (PI-650142 ve PI-304269), yazlık ekim sezonunda 4 farklı ekim zamanı (1 Mayıs, 11 Mayıs, 21 Mayıs ve 31 Mayıs) ve kışlık ekim sezonunda 4 farklı ekim zamanı (24 Ekim, 3 Kasım, 13 Kasım ve 23 Kasım) olmak üzere üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırmada incelenen bütün karakterler dikkate alınarak bir değerlendirme yapıldığında; i) Fenolojik özellikler bakımından yazlık ekimin, büyüme parametreleri ile tarımsal ve teknolojik özellikler bakımından ise kışlık ekimin daha avantajlı olduğu belirlenmiştir. ii) Fenolojik özelliklerden çıkış gün sayısı ve çiçeklenme gün sayısı bakımından erken ekimlerin, olgunlaşma gün sayısı bakımından geç ekimlerin her iki ekim sezonunda daha avantajlı olduğu belirlenmiştir. iii) Büyüme parametreleri bakımından; yazlık ekimde Oransal Kök Ağırlığı, Net Asimilasyon Oranı, Bitki Büyüme Oranı, Kısmı Büyüme Oranı, Biyolojik Ağırlık ve Bitki Boyu bakımından erken ekimlerin, diğer karakterler bakımından geç ekimlerin, kışlık ekimde ise Kök Kuru Ağırlığı, Oransal Yaprak Alanı ve Oransal Yaprak Ağırlığı hariç incelenen diğer bütün karakterler bakımından geç ekimlerin daha avantajlı olduğu belirlenmiştir. iv) Tarımsal karakterler bakımından; yazlık ekimde Dal Sayısı ve 1000 Tane Ağırlığı hariç diğer bütün karakterler bakımından erken ekimlerin, kışlık ekimde ise İlk Dal Yüksekliği, Dal Sayısı ve Tohum Ağırlığı hariç diğer bütün karakterler bakımından erken ekimlerin daha avantajlı olduğu belirlenmiştir. v)Teknolojik özellikler bakımından; yazlık ekimde yağ oranı, yağ verimi, palmitik asit oranı ve linoleik asit oranı bakımından erken ekimlerin, stearik asit, oleik asit, linolenik asit, eikosenoik asit ve erusik asit oranı bakımından geç ekimlerin, kışlık ekimde ise yağ oranı, oleik asit oranı, linolenik asit oranı ve eikosenoik asit oranı bakımından erken ekimlerin, yağ verimi, palmitik asit oranı, stearik asit oranı, linoleik asit oranı ve erusik asit oranı bakımından geç ekimlerin daha avantajlı olduğu belirlenmiştir.

This research was carried out to examine the changes in phenological characters, growth parameters, agricultural and technological characteristics of false flax [Camelina sativa L. (Crantz.)] depending on summer and winter growing season and different sowing times. The research was conducted in 3 replications, 2 camelina genotypes (PI-650142 and PI-30426), 4 different sowing time in the summer growing period (1 May, 11 May, 21 May and 31 May) and in the winter growth season period (24 October, 3 November, 13 November and 23 November) between 2017-2019. When an evaluation is made by considering all the characters examined in the research; i) It has been determined that summer season is more advantageous in terms of phenological characteristics, and winter season is more advantageous in terms of growth parameters and agricultural and technological features. ii) It has been determined that early sowing is more advantageous in terms of the number of emergence days and flowering days, and late sowing in terms of ripening days in both seasons. iii) In terms of growth parameters; early sowing in terms of root weight ratio, net assimilation rate, plant growth rate, relative growth rate, biological weight and plant height in summer season, late sowing in terms of other characters, and in winter growing season; It was determined that late sowing was more advantageous in terms of all the characters examined except root dry weight, leaf area ratio and leaf weight ratio. iv) In terms of agricultural characters; It has been determined that early sowing is more advantageous in summer season in terms of all other characters except number of branch and 1000 grain weight, and in winter season early sowing is more advantageous in terms of all characters except first branch height, number of branch and seed weight. v) In terms of technological features, in summer season; early sowing in terms of oil ratio, oil yield, palmitic acid ratio and linoleic acid ratio, late sowing in terms of stearic acid, oleic acid, linolenic acid, eicosenoic acid and erusic acid ratio in winter season; It has been determined that early sowing in terms of oil ratio, oleic acid ratio, linolenic acid ratio and eicosenoic acid ratio, late sowing in terms of oil yield, palmitic acid ratio, stearic acid ratio, linoleic acid ratio, erusic acid ratiois more advantageous.