Ukrayna ve Türkiye geçiş dönemi âdet, inanç ve uygulamalarının karşılaştırılması (Kıyiv-Samsun örneği)

Abstract

Millet, tarih boyunca aynı dil, din, kültür, gelenek ve görenek birliği olan insan topluluğudur. Dünyanın herhangi bir yerinde yaşayan insan için hayatın en önemli üç geçiş dönemi vardır. Bunlar; doğum, evlenme ve ölümdür. Geçiş dönemleriyle ilgili âdetler her ülkede ne kadar farklı olursa olsun, yine de pek çok ortak nokta içermektedir. Doğum, evlenme ve ölüm âdet ve inançları bugüne kadar önemini koruduğu gibi günümüzde de bu önemini sürdürmektedir. Bu çalışmada Ukrayna ve Türk halklarının yaşamında geçiş dönemi âdet, inanç ve uygulamalarının yeri ve nasıl gerçekleştirildiği tespit edilmiştir. Karadeniz'in kuzeyinde bulunan Ukrayna, Türkiye'nin denizden komşusudur. Komşu ülkeler olarak yüzyıllar boyunca ortak tarih olayları yaşanmıştır. Dolayısıyla geçiş dönemi âdet ve inançlarında ortak ve benzer uygulamalar tespit edilmektedir. Ukrayna folklorunda Türk folklorunun izlerini de bulmaktayız. Bu benzerliklerin mukayesesi için örnek yöre olarak Kıyiv ve Samsun seçilmiştir. Kıyiv, Ukrayna'nın en eski şehirlerinden biridir ve Ukrayna'nın gelenek ve göreneklerini bütün yönleriyle yansıtan önemli bir şehridir. Samsun da Türkiye'nin Karadeniz bölgesinin ortasında büyük ve önemli bir şehirdir. Bu çalışmanın her iki milletin sosyo-kültürel yapısı ve birikimini anlamak açısından çok faydalı olacağını düşünmekteyiz. Tez bir giriş ve üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci Bölüm'de Kıyiv yöresinin; İkinci Bölüm'de Samsun yöresinin geçiş dönemleriyle ilgili âdet, inanç ve uygulamaları hakkında ayrıntılı bilgi verilmiş; Üçüncü Bölüm'de Ukrayna ve Türkiye'de geçiş dönemleri ile ilgili bazı bilgiler verdikten sonra Kıyiv ve Samsun özelinde geçiş dönemi âdet inanç ve bunlarla ilgili uygulamalar karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırmalar tablo haline getirilerek iki kültüre ait benzerlik ve farklılıkların daha belirgin olarak görülmesi sağlanmıştır. Sonuç bölümünde, çalışmanın neticeleri genel olarak değerlendirilmiştir. Kaynakça bölümünde her iki kültürün geçiş dönemi âdet inanç ve uygulamalarıyla ilgili kitap ve makalelerin künyeleri verilmiştir. Ekler kısmında, incelediğimiz yörelerin haritaları, karşılaştırma tabloları ve âdet, inanç ve uygulamalarıyla ilgili fotoğraflar yer almaktadır.

Nation is a community of people who have the same language, religion, culture, traditions and customs throughout the history. There are three most important transitional periods in life of anyone living anywhere in the world. These are birth, marriage and death. However, different customs associated with transitional periods may be different in each country, they still have much in common. Birth, marriage and death customs have saved their importance until today, and they continue to be important nowadays as well. In this study, the place of the customs, beliefs and practices of the transition period in the lives of the Ukrainian and Turkish people were realized and determined. Ukraine located in the north of the Black Sea is neighbor of Turkey by sea. As neighboring countries, there have been lived common historical events for centuries. Therefore, common and similar practices are identified in the transition period customs and practices. We also find traces of Turkish folklore in Ukrainian folklore. For the comparison of these similarities, Kyiv and Samsun were chosen as sample regions. Kyiv is one of the oldest cities in Ukraine and an important city that represents all aspects of Ukraine's traditions and customs. We think that this study will be very useful in terms of understanding the socio-cultural structure and accumulation of both nations The thesis consists of an introduction and three main chapter. In the First Chapter detailed information about the customs, beliefs and practices related to the transition periods of Kyiv and in the Second Chapter of Samsun region were given; In the Third Chapter, after giving some information about the transition periods in Ukraine and Turkey, the transition period customs and practices in particular in Kyiv and Samsun were compared. In order to show similarities and differences more clearly comparison of two cultures were indicated in the tables. In the conclusion part, the results of the study were evaluated in general. In the bibliography section, the tags of the books and articles related to the transition period customs of both cultures are given. In the appendices are given the maps of the regions we examined, comparison tables and photographs of their customs, beliefs and practices.