Köy ürünleri pazarında doğrudan pazarlama ve pazarlama etkinliği:Samsun ili Alaçam İlçesi örneği

Abstract

Tarımsal pazarlama üreticinin hangi miktar ve kalitede ürün üretmesi gerektiği ile başlayıp, ürünün pazara sunulması, standardizasyonu, depolama, nakliyat ve sonunda tüketiciye ulaşması kadar olan süreçteki faaliyetlerin tümünü kapsamaktadır. Köy pazarı satıcılarının işletmelerinin bulunduğu konumu, üretim miktarını, ürün çeşidini, ürün kalitesini ve doğrudan pazarlama için sahip olduğu altyapı imkânlarını göz önüne alarak kullanabileceği doğrudan pazarlama stratejilerini belirlemesi önemli görülmektedir. Bu araştırmada, Alaçam Köy Ürünleri Pazarında ürünlerini satan üreticilerin pazarlama koşulları değiştiğinde pazarlama marjları ve pazarlama etkinliğindeki değişimi ölçebilmek için bir analiz gerçekleştirilmiştir. Diğer deyişle doğrudan pazarlama ve dolaylı pazarlama gibi değişik senaryolarda köy ürünleri pazarında ürünlerini satan üreticilerin pazarlama marjları, mutlak marjları ve nispi marjları hesaplanmıştır. Araştırmada kullanılan verilerin ana kitlesini Samsun ili Alaçam ilçesinde köy ürünleri pazarında ürünlerini satan üreticiler ile yapılan anket çalışmaları oluşturmuştur. Anket yapılan üreticilerin örnek hacminin belirlenmesinde tam sayım yöntemi kullanılmıştır. Pazarlama etkinliği hesaplanırken, en yaygın kullanılan ölçülerden birisi olan aşağıda Acharya’nın modifiye edilmiş pazarlama etkinliği (Acharya’s Modified Marketing Efficiency) formülünden yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarında üretimden pazarlamaya kadar bütün süreçlerde kadınların rolü giderek artmaktadır. Hane halklarına bakıldığında tarımla uğraşan nüfusun az olduğu görülmüştür. Tarımsal üretimde işletmelerin eğitim durumları önemli bir rol oynamaktadır. Köy ürünleri pazarında satış yapan işletmelerin köy pazarı, halk pazarı ve tüccar/komisyoncu kanalları aracılığıyla satılan ürünlerin pazarlama etkinliği ölçülmüştür. Belirlenen ürünlerin pazarlama indeksleri doğrudan pazarlama kanallarından biri olan köy ürünleri pazarında daha yüksek olarak hesaplanmıştır. Doğrudan pazarlama ve dolaylı pazarlama etkinlikleri karşılaştırıldığında, doğrudan pazarlama kanalının daha etkin olduğu saptanmıştır. Köy ürünleri pazarında çiftçilerin satış yapmasında etkili faktörler arasında en büyük etkenin daha fazla gelir sağlamak olduğu gözlenmektedir. Araştırma sonuçlarına göre ürünlerin değerinden ucuza satılması çiftçilerin gelirlerini azaltmaktadır. Üreticilerin gelirlerini arttırmak için köy ürünlerinin pazarlama yapısı daha etkin hale getirilebilir.

Agricultural marketing includes all the activities starting with what quantity and quality of product the producer should produce, and starting with the introduction of the product to the market, standardization, storage, transportation and finally reaching the consumer. It is important for the village market sellers to determine the direct marketing strategies they can use, taking i nto account the location of their businesses, the amount of production, the type of product, the product quality and the infrastructure they have for direct marketing. In this research, an analysis has been carried out to measure the change in marketing ma rgins and marketing efficiency when the marketing conditions of the producers who sell their products in the Alaçam Village Products Market change. In other words, marketing margins, absolute margins and relative margins of producers who sell their product s in the village products market in different scenarios such as direct marketing and indirect marketing are calculated. The main mass of the data used in the study was the survey studies conducted with the producers selling their products in the village pr oducts market in Samsun province Alaçam district. The exact count method was used to determine the sample volume of the surveyed producers. While calculating the marketing efficiency, one of the most widely used measures; Acharya's modified marketing effic iency (Acharya's Modified Marketing Efficiency) formula was used below. According to the results of the research, the role of women in all processes from production to marketing is increasing. Looking at the households, it is seen that the population engag ed in agriculture is low. Educational status of enterprises plays an important role in agricultural production. The marketing efficiency of the products sold through the village market, public market and merchant / broker channels of the enterprises sellin g in the village products market was measured. The marketing indexes of the determined products were calculated higher in the village products market, which is one of the direct marketing channels. When direct marketing and indirect marketing activities ar e compared, it has been determined that direct marketing channel is more effective. In the rural products market, it is observed that the biggest factor among the effective factors for farmers to make sales is to generate more income. According to the resu lts of the research, selling the products cheaper than their value decreases the income of the farmers. The marketing structure of village products can be made more effective in order to increase the income of the producers.