Korener baypas yapılan hastalarda preoperatif ve postoperatif hemodinamik ve fonksiyonel parametrelerin retrospektif olarak değerlendirilmesi / Serdar Menekşe; Danışman Hasan Tahsin Keçeligil

Abstract

Amaç: Bu çalışma koroner arter baypas cerrahisi yapılan hasta gruplarında retrospektif olarak preoperatif risk faktörleri ve çeşitli hemodinamik ve fonksiyonel parametrelerin belirlenip, bunların postoperatif dönemdeki çeşitli parametreler üzerine olan etkilerini değerlendirmek ve gruplar arasında karşılaştırma yapmak amacıyla yapıldı.Materyal ve Yöntem: Çalışmaya koroner arter baypas cerrahisi yapılmış 100 hasta alınarak hastalar her grupta 20 hasta olacak şekilde 5 gruba ayrıldı. Grup 1=tek damar baypas yapılanlar, Grup 2= iki damar baypas yapılanlar, Grup 3= üç damar baypas yapılanlar, Grup 4= çok damar (]3) baypas yapılanlar, Grup 5=damar + ek patolojiler (kapak, anevrizmektomi, izole anezrizmektomi, post miyokardiyal infarktüs ventrikülerseptal defekt).Preoperatif dönemde; yaş, cinsiyet, etiyolojik faktörler (diyabetes mellitus, hipertansiyon heredite, hiperlipidemi, sigara, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) öyküsü), laboratuar bulguları (total kolesterol, trigliseridi glikoz, LDL), New York Heart Assocation (NYHA) kriterleri (Kalp yetmezliği semptomları) ve Canadian Cardiovascular Society (CCS) sınıflaması (Anjina pektoris)'na göre durumu, Ekokardiyografik değerlendirme (Ejeksiyon fraksiyonu=EF, Sol ventrikül diyastrol-sonu çapı=LVEDD), Sol ventrikül sistol-sonu çapı=LVESD), Ventrikül performans skoru (VPS), Sol ventrikül diyastol-sonu basıncı (LVEDP) değerleri belirlendi. Peroperatif dönemde kros-klemp ve kardiyopulmoner baypas süreleri, uygulanan kardiyopleji yöntemleri belirlendi. Postoperatif dönemde ise; EF, LVEDD, LVESD, NYHA ve CCS'e göre durumları, hastanede kalış süreleri ve psikiyatrik tedavi görüp görmedikleri belirlenerek hasta grupları arasında karşılaştırma yapıldı.Bulgular: Genel yaş ortalaması 64,21±9.66 yıl idi. Grup 4'de yaş ortalaması 68,5± 9,04 yıl idi ve diğer gruplarla karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptandı (p=0.023). Hastaların 73'ü erkek (%73), 27'si kadın (%27)dı. 58 hastada diyabet yok (%58) iken, 42 hastada var (%42) idi. 65 hastada hipertansiyon var (%65), 35 hastada yok (%35) idi. 44 hastada heredite var (%44), 56 hastada yok (%56) idi. Grup 3'de diğer gruplarla karşılaştırıldığında heredite açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptandı (p=0.023).53 hastada hiperlipidemi var (%53), 47 hastada yok(%47) idi. Hastaların 59'u sigara kullanıyor(%599 iken, 41'i kullanmıyordu (%41). Grup 4'de sigara kullanımı açısından istatistiksel anlamlılık saptandı (p[0,05). 12 hastada KOAH mevcut (%12) iken, 88 hastada yok (%88) idi. Preoperatif EF ve postoperatif EF karşılaştırıldığında grup 1 (p=0.00) ve grup 4 (p=0.01) arasında anlamlı farklılık saptandı. Grup 3'de preoperatif LVEDD-postoperatif LVEDD değerleri arasında (p[0,05); Grup 42de preoperatif EF-postoperatif EF, preoperatif LVEDD-postoperatif LVEDD, preoperatif LVESD-postoperatif LVESD değerleri arasında (p[0,05), Grup 5'de ise preoperatif EF-postoperatif EF arasında (p=0,018) anlamlı değişiklik saptandı. EF değerinde sadece Grup hastalarda artış saptandı (preoperatif EF 49,85 iken, postoperatif EF 51,2 idi). CCS ve NHYA sınıflamalarına göre hasta grupları değerlendirildiklerinde; Grup 1 hastalarda CCS'ye göre postoperatif dönemde anlamlı düzelme (p=0,001) görülürken, Grup hastalarda NHYA'ya göre semptomlarda ilerleme görüldü (p=0,029).VPS; 37 hastada normal (7), 53 hastada orta derecede bozuk (8-13), 10 hastada ağır derecede bozuk (]14) olarak belirlendi. Ağır VPS'lu hastalarda, normal ve orta VPS'lu hastalara oranla postoperatif EF yüzdelerinde belirgin düşüş saptandı (p=0,003). Normal VPS'lu Grup 4 ve Grup 5 hastalarda EF yüzde düşüşü daha belirgin, orta VPS'lu Grup 3,4,5 hastalarda EF yüzde düşüşü daha belirgin, ağır VPS'lu hastalarda ise Grup 1 hariç tüm gruplarda anlamlı düşüş saptandı (p[0,05).Ameliyat öncesi LVEDP değerleri Grup 1'de 19.0 mmHg olarak ölçüldü. Kross-klemp süreleri (KKS); Grup 1'de 59.9 dk, Grup 2'de 79,65 dk, Grup 3'de 84.2 dk, Grup 4'de 116.35 dk, Grup 5'de 111.35 dk ...