KOAH'a bağlı akut hiperkapnik solunum yetmezliğinde noninvaziv pozitif basınçlı ventilasyonun etkinliği / Esra Karabiber; Danışman Serhat Fındık

Abstract

Kronik obstrüktif akciğer hastalığına (KOAH) bağlı akut hiperkapnik solunum yetmezliğine standart yaklaşım oksijen tedavisi, bronkodilatör tedavi ve enfeksiyon bulgusu var ise antibiyotik tedavisini içermektedir. Standart tedavi olarak kabul edilen bu yaklaşım her zaman yeterli olmamakta ve bazı hastalarda mekanik ventilasyon ihtiyacı olmaktadır. Mekanik ventilasyon invaziv ve noninvaziv olmak üzere iki şekilde uygulanabilir. İnvaziv mekanik ventilasyon çeşitli komplikasyonları olmakla birlikte uygun hastalarda önce noninvaziv yöntemlerin kullanılması mekanik ventilasyon ihtiyacını azaltmakta, buna bağlı oluşabilecek komplikasyonları azaltmakta, hastanede yatış sürecini ve maliyetini azaltmaktadır. Bu çalışmada KOAH’a bağlı akut hiperkapnik solunum yetmezliğine standart tedavi (ST) ile standart tedaviye ek olarak uygulanan noninvaziv pozitif basınçlı ventilasyonun(NPPV) etkinliğini karşılaştırması amaçalandı.1 Haziran 2006 ile 1Ağustos 2009 tarihleri arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde Göğüs Hastalıkları Kliniği’ne KOAH akut alevleme nedeniyle yatırılan 278 hastadan 170’inde (%61) akut hiperkapnik solunum yetmezliği tespit edildi. Çalışmaya acil serviste yatarak takip edilen ya da diğer servislerden hiperkapnik solunum yetmezliği nedeniyle sonradan Göğüs Hastalıkları Kliniği’ne yatırılan hastalar alınmadı. Çalışmaya dâhil edilme kriterleri KOAH akut alevlenme hastasında pH<7,35 ve PaCO²>45mmHg olması idi. Kriterler uyan 62 hasta çalışmaya alındı. Bu hastalardan 26’sına standart tedavi (ST) ve 36’sına ise standart tedaviye ek olarak NPPV uygulandı. Noninvaziv uygulanan 6 hasta tedaviye tolere edemediği için çalışma dışı bırakıldı. NNPV uygulaması yüz maskesi kullanılarak BİPAP marka bilevel vantilatör ile yapıldı. İki grubun tedavi öncesi vital bulguları, arter kan gazları ve spirometrik ölçümleri karşılaştırıldığında, pH’nın NPPV grubunda anlamlı olarak düşük, PaCO² değerinin ise anlamlı olarak daha yüksek olduğu görüldü (p<0,05). Her iki grupta tedavinin1. Saatinden itibaren solunum ve nabız sayısında, oksijen saturasyonunda (SpO²) anlamlı düzelme oluştu (p<0,05). PaCO² değerinde istatistiksel olarak anlamlı düzelme, NPPV grubunda 1. saatte, ST grubunda ise 1. haftada görüldü. pH değerinde istatistiksel olarak düzelme NPPV grubunda 24. saatte görülürken, ST grubunda pH değernde anlamlı düzelme sadece taburcu döneminde görüldü. ST grubundaki 17 hasta (%65,4), NPPV grubundaki 27 hasta (%90) klinik durumları ve arter kan gazları değerleri düzelerek başarı ile taburcu edildi (p<0,05). ST grubunda 1 hasta (%25), NPPV grubunda ise 2 hasta (%15) öldü (p>0,05). Hastanede yatış süreleri; ST grubunda 17,7±7,6 gün, NPPV grubunda ise 17,2±9,7 gün idi.Sonuç olarak; KOAH’ a bağlı akut hiperkapnik solunum yetmezliğinde ile arter kan gazlarında daha erken dönemde düzelme ve ağır ataklı hastalarda yatış süresinde kısalma saptandı. Özellikle hiperkapnik solunum yetmezliği ile başvuran KOAH hastalarında NPPV uygulanmalıdır.