Moskova anlaşması'ndan sonra Doğu Anadolu'nun savunulması sorunu / Coşkun Topal; Danışman Dursun Ali Akbulut
Abstract
"Moskova Anlaşmasından sonra Doğu Anadolu'nun Savunulması Sorunu" konulu çalışmamız bir giriş, beş bölüm ve bir sonuç kısmından oluşmaktadır.Girişte Moskova Anlaşması öncesi bölgeye etki eden olaylar hakkında bilgi verilmiştir.Birinci bölümde Şark harekatı sonrası Şark Cephesi Kumandanlığı emrinde bulunan birliklerin kuvvet durumu, askeri malzeme ve teçhizat durumu ve 12.Fırka'nın Batı Cephesi'ne gitmesinden sonra cephede meydana gelen değişiklikler ele alınmıştır.Moskova Anlaşması sonrası Şark Cephesi emrindeki birliklerin insan ve silah gücü bakımından büyük ölçüde korunduğu cephede kuvvet azaltılmasına gidilmediği görülmüştür.Bu durum Türkiye'nin anlaşma sonrasında da tehdit algıladığını ortaya koymaktadır.İkinci bölümde Moskova Anlaşması'nın uygulanmasından kaynaklanan sorunlar ele alınmıştır.16 Mart 1921'deimzalanan Moskova Anlaşması 16.Maddesi uyarınca onay belgelerinin Kars'ta verişildiği 22 Eylül 1921'de yürürlüğe girmiştir.Çalışmamızın üçüncü bölümünde Kızılordu'nun muhtemel saldırısına karşı alınan önlemler alınmıştır.Çalışmamızın dördüncü bölümünde Bolşeviklerin casusluk, propaganda yöntem ve faaliyetleri ile bunlara karşı alınan önlemler ele alınmıştır.Beşinci bölümde ise doğunun savunulmasında ittihatçılık olayı incelenmiştir.Sonuç kısmında araştırmanın sonuçları sunulmuştur.Bu çalışma Moskova Anlaşması sonrası süreçte Türk- Rus ilişkilerinde yaşanan olaylara yeni bir yaklaşım önermekte mümkün olduğu kadar bu olayların doğasını keşfetmeye çalışmaktadır.
