Üniversiteye girişte yönelme, mesleki ilgi ve akademik başarı / Bünyamin Alkan; Danışman Reşide Kabadayı.

Abstract

Bu araştırma öğrencilerin üniversite düzeyinde mesleki ilgilerine uygun programlarda okullaşıp okullaşmadıklarına ve bunun onların akademik başarısına etkisine bakılmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmada , ayrıv-ca öğrencilerin cinsiyetinin,bulundukları fakülte çeşidinin ve sınıf düzeylerinin onların mesleki ilgilerine uygun programlarda okullaşıp okullaşmadıkları ile ilişkilerinede bakılmaktadır. Benzer şekilde öğrencilerin mesleki uygun programlara yönelip yönelmemelerinde, lisede mesleki yardımı alıp almamaları ile bu programı ÖYS'deki tercih sıralarını etkileyip etkilemediğinede bakılmaktadır. Araştırmanın esas değişkeni öğrencilerin öğrencilerin halen okudukları programların mesleki ilgilerine uygun olup olmamasıdır. Bu değişken cinsiyet,sınıf düzeyi,fakülte çeşidi,lise öğrenimi sırasında mesleki rehberlik yardımı alıp almama ve öğrencilerin halen okudukları programları ÖYS'de kaçıncı sırada tercih ettikleri değişkenleri ile ilişkilere bakılırken bağımlı değişken görünümündedir. Öğrencilerin akademik başarısı ve halen okudukları programı değiştirmeyi isteyip istememeleri ile ilişkilerine bakılırken de bağımsız değişken haline gelmektedir. Son olarak , öğrencileriin ;mesleki ilgilerinin okudukları programlara uygun olup olmamasının , onların sınıf geçme durumları ve program değiştirme istekleri ile ilişkisi incelenmektedir. Araştırmada , öğrencilerin mesleki ilgilerinin okudukları programlara uygun olup olmaması Kepçeoğlu (1990) tarafından geliştirilen "Mesleki Yönelim Envanteri" ile ölçülmüştür. Öğrencilerin akademik başarı durumlarını gösteren , dönem sonu ve ders yılı sonundaki branş derslerinden aldığı ders geçme notlarının ortalamaları Üniversite kayıtlarından alınmıştır. Araştırmadaki 1,2,3,4 ve 5. denencelerindeki bağımsız değişkenler ve 8. denencenin bağımlı değişkeni ile ilgili bilgiler Kişisel Bilgi Formu ile toplanmıştır. Araştırma örneklemini 1991-1992 Öğretim yılında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp, Fen-Edebiyat,Eğitim,Ziraat ve İlahiyat Fakülteleri ile Amasya Meslek Yüksek Okulun'da okuyan ve bütün sınıf düzeylerinden seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilen 542 öğrenci oluşturmuştur. Araştırma da akademik başarı dışında bütün değişkenler sürekli değişken cinsindendir. O nedenle , araştırmanın 6.denencesi dışındaki tüm denenceleri X² tekniği ile analiz edilmiştir. Öğrencilerin halen okudukları programların mesleki ilgilerine uygun olup olmaması ile akademik başarıları arasındaki ilişkiyi sınayan 6. denencesinde ise t testi istatistiksel analiz tekniğinden yararlanılmıştır. Bu araştırmada elde edilen bulgulardan Üniversite öğrencilerinin mesleki ilgilerinin okudukları programlara uygun olup olmaması , cinsiyet ve lisede mesleki rehberlik yardımı alıp almama durumlarından etkilenmediği bunun dışındaki fakülte çeşidi,sınıf düzeyi ve ÖYS tercih sıralaması değişkenlerden bağımlı değişken olarak etkilendiği, akademik başarı durumları,sınıf geçme durumları ve program değiştirme istekleri değişkenlerini de bağımsız değişken olarak etkilediğianlaşılmaktadır. Bir başka deyişle , araştırmanın cinsiyet ve lisede mesleki rehberlik yardımı alma durumu denencelerinin dışında tüm denenceler doğrulanmıştır. Elde edilen bulgulara göre , öğrencilerin mesleki ilgilerine uygun programlarda okullaşıp okullaşmamaları,(a) okudukları fakülte çeşidi, (b) bulundukları sınıfın düzeyi ve okudukları programı ÖYS'de (c) kaçıncı sırada tercih ettiklerinden etkilenmektedir. Mesleki ilgileri uygun programlarda okuyan öğrencilerin ötekilere göre (a) akademik başarıları ve (b) doğrudan sınıf geçme oranları yüksektir. Bu öğrencilerin (c) bulundukları programları değiştirme isteyenlerin oranları ise düşüktür. Genel olarak , Üniversite öğrencilerinin %56'sı mesleki ilgilerine uygun programlarda okurken , %44'ü mesleki ilgilerine uygun olmayan programlarda okumaktadırlar.