Samsun ili damızlık sığır yetiştiricileri birliği siyah alaca sığırlarında somatik hücre sayısına bağlı olarak mastitis risk düzeylerinin belirlenmesi / Savaş Atasever; Danışman Hüseyin Erdem.
Abstract
Bu araştırma, Samsun ili Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği (DSYB)'ne bağlı işletmelerdeki Siyah Alaca ineklerde somatik hücre sayısı (SHS)'na bağlı olarak mastitis risk düzeylerinin ve bunu etkileyen faktörlerin saptanması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma materyalini Samsun ili DSYB'ne kayıtlı 24 işletmedeki 261 baş Siyah Alaca ineğe ait süt verim kayıtları ve meme lobu süt örnekleri oluşturmuştur. Ocak-Aralık 2005 döneminde 28 günlük aralıklarla işletmelere gidilerek 1- 5 laktasyon sırasındaki ineklerin laktasyonlarının 70±14, 140±14 ve 210±14. günlerinde meme lobu süt örneklerinin SHS, elektriksel iletkenlik (Eİ) ve katalaz düzeyleri belirlenmiştir. Genel SHS ortalamasının 1071557±52556 hücre/ml olarak tespit edildiği araştırmada, süt örneklerinin % 85.76'sında SHS'nın 200000 hücre/ml'nin üzerinde olduğu saptanmıştır. Genel logSHS üzerine laktasyon sırası (P[0.01), buzağılama mevsimi (P[0.05), laktasyon dönemi (P[0.05) ve laktasyon sırası ile buzağılama mevsimi arasındaki interaksiyonun önemli (P[0.001) düzeyde etkileri belirlenirken; meme lobları, laktasyon sırası ile laktasyon dönemi arasındaki interaksiyon ve buzağılama mevsimi ile laktasyon dönemi arasındaki interaksiyon istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır. Tekrarlanan ölçüm modelinin uygulandığı laktasyon dönemlerine göre yapılan istatistiksel analiz sonunda, laktasyonun 70±14. günlerini kapsayan 1. dönemde logSHS üzerine laktasyon sırası ve laktasyon sırası ile buzağılama mevsimi arasındaki interaksiyonun önemli (P[0.05); buzağılama mevsimi, meme lobları ve laktasyon sırası ile buzağılama mevsimi arasındaki interaksiyonun ise önemsiz olduğu belirlenmiştir. Laktasyonun 140±14. günlerini kapsayan 2. dönemde logSHS üzerine laktasyon sırası (P[0.001) ve laktasyon sırası ile buzağılama mevsimi arasındaki interaksiyon önemli (P[0.05) bulunurken, buzağılama mevsimi ve meme loblarının etkilerinin istatistiksel olarak önemli olmadığı tespit edilmiştir.
