Yerli ve dış kaynaklı yumurtacı hibritlerin birinci ve ikinci verim dönemi performansları bakımından karşılaştırılması / Numan Karaçay; Danışman Musa Sarıca.
Özet
bu çalışmanın amacı,yerli ve dış kaynaklı yumurtacı hibritlerin birinci ve ikinci verim dönemi performanslarını karşılaştırmaktır.çalışmanın hayvan matyeryalini ikisi yerli ( beyaz ve kahverengi )ve ikisi dış kaynaklı ( ISA Babcock B-300 beyaz ve ISA babcock B-380 kahverengi ) yumurtacı hibritler oluşturmuştur.çalışmada sırası ile, 0-20. haftalar arasındaki büyütme, 21-66.haftalar arasındaki birinci verim,67-73. haftalar arasındaki zorlamalı tüy değiştirme ve 74-108. haftalar arasındaki ikinci verim dönemleri ele alınmıştır.her gruptan, aynı gün kuluçkadan çıkan,1250’şer adet civcivle denemeye başlanmıştır.ilk 4 hafta boyunca azalan aydınlatma uygulanmış, sonrasında ise hayvanlar doğal gün ışıgına maruz bırakılmıştır.ilk 8 haftada gruplara civciv büyütme , 9-12.haftalarda piliç büyütme ve 13-20. haftalarda ise piliç geliştirme yemi verilmiştir. ilk 10 hafta serbest , sonrasında ise kontrollü yemleme uygulanmıştır.bütün grublara aynı sağlık koruma proğramında aşılamalar yapılmıştır. 15 günlük yaşta iken civcivlerin gagaları kesilmiştir.piliçler 15.haftaya kadar yerde barındırılmış, 15 haftalıkolduklarında kafeslere (batarya tipi) taşınmış ve her kafes gözüne 4 adet yarka olacakşekilde yerleştirilmişlerdir.taşınma esnasında hayvanların gagaları tekrar düzeltilmiş ve hayvan mevcudu her grup için 984’er adete indirilmiştir.büyütme döneminde hibritlerin ölüm oranları, canlı ağırlıkları ve yem tüketimleri ele alınmıştır.büyütme dönemi sonunda tedrici olarak serbest yemlemeye geçilmiş ve ışıklandırma süresi de her hafta yarım saat artırılarak 16 saat çıkarılmıştır.verim döneminde serbest yemleme uygulanmıştır.birinci verim dönemi boyunca hibritlerdeölüm oranı , canlı ağırlık , yumurta verimi ,yumurta ağırlığı, yumurta kütlesi ,yem tüketimi,yemden yararlanma oranı ve yumurta kalite özellikleri belirlenmiştir.tavuklar 66 haftalık olduklarında ,10 gün boyunca 15 000 ppm/kg Zn (Zno formunda ) içeren yemler verilmek suretiyle tüy dökümüne zorlanmıştır.10 günlük zorlanım dönemini 39 günlük bir dinlendirme devresi takip etmiştir.bu devre boyunca tavuklara kısıtlı yemleme uygulanmıştır. Tüy değiştirme boyunca ışıklandırma süresi doğal gün uzunluğuna indirilmiştir. Programın bitiminden itibaren serbest yemlemeye geçilmiş ve aydınlatma da tekrar kademeli olarak 16 saate çıkarılmıştır. Zorlamalı tüy değiştirme döneminde hibritlerde canlı ağırlık ;değişimi , ölüm oranı,yem tüketimi ve yumurta verimi gibi özellikler belirlenmiştir. Büyütme döneminde bütün hibritlerin ölüm oranları birbirine yakın olurken , yerli hibritler dış kaynaklılara göre daha ağır olmuş ve daha fazla yem tüketmişlerdir. Birinci verim döneminde , yerli beyaz,dış kaynaklı beyaz,yerli kahverengi ve dış kaynaklı kahverengilerde sırası ile ölüm oranı %6.51,15.04,5.80 ve 10.88;21. hafta canlı ağırlığı 1512.78,141.12,1744.20 ve 1589.10g; %50verim yaşı 164.00,149.83,167.33 ve 161.17 gün; pik verim düzeyi %89.03,93.28,88.56 ve 94.83; tavuk-gün yumurta verimleri %72.91,80.21,68.53,80.01 ve 235.53,259.52,221.73,258.68 adet; tavuk-kümes yumurta verimleri %69.29,70.31, 65.65,74.20 ve 224.21,228.23,212.74,240.78 adet; yumurta ağırlığı 59.53,60.76,63.19 ve 62.43g; yumurta kütlesi (tavuk-kümes)13.35,13.87,13.44 ve 15.03 kg; günlük yem tüketimi 107.93,113.26,110.34 ve 113.22g; yemden yararlanma oranı (tavuk-kümes)2.61,2.64,2.65 ve 2.43; 66. hafta canlı ağırlığı 2073.43,1734.98,2311.92 ve 1984.82 g şeklinde tespit edilmiştir. Hibritlerde aynı sıra ile şekil indeksi %75.19,77.36,76.99 ve 77.16; özgül ağırlık 1.0865,1.0884,1.0817 ve 1.0892 g/cm³; kabuk kalınlığı 351.43,360.63,329.05 ve 366.05 µ; kabuk oranı %9.58,9.90,8.77 ve 10.04; kırılma direnci 2.95,2.82,2.77 ve 2.99 kg/cm², ak indeksi %9.51,10.37,9.77 ve 9.80; Haugh Birimi 85.74,88.61,86.79 ve 86.53; sarı indeksi %43.24,42.57,44.40 ve 43.51 ; sarı ak oranı 0.418,0.435,0.408 ve 0.389 ; et+kan lekeleri % 4.55,0.91,38.18 ve 27.27 olarak belirlenmiştir. On günlük zorlanım dönemi boyunca hibritlerin canlı ağırlık kayıpları sırası ile %20.35,21.64,20.14 ve 20.94 olarak gerçekleşmiştir. Bütün gruplarda uygulamanın etkisi ile yumurta verimi kesilmiştir. Yumurta veriminin sıfıra inmesi inmesi sırası ile 7,6,8 ve 8 günde gerçekleşmiştir. Tüy değiştirme dönemi boyunca yumurta verimi (tavuk-gün) %7.84,7.22,12.51 ve 12.57 bulunmuştur. İkinci verim döneminde ise yerli beyaz , dış kaynaklı beyaz ,yerli kahverengi ve dış kaynaklı kahverengilerde sırası ile ölüm oranı % 7.13,12.75,5.50 ve 11.58; 108.hafta canlı ağırlığı 2187.51,1793.91,2449.82 ve 2100.30g; %50 verime ulaşma süresi 24.67,19.50,27.50 ve 21.33 gün; pik verim düzeyi %80.79,85.47,68.73 ve 77.90; tavuk-gün yumurta verimleri %67.36,73.26,54.50,65.25 ve 163.71,178.03,132.56,158.62 adet; tavuk-kümes yumurta verimleri %64.76,67.31,52.44,59.78 ve 157.47,163.81, 127.60,145.42 adet;yumurta ağırlığı 65.21,64.67,69.51 ve 67.94g; yumurta kütlesi (tavuk-kümes) 10.27,10.59,8.87 ve 9.89 kg; günlük yem tüketimi 126.13, 125,04,133.91 ve 131.87 g ; yemden yararlanma oranı (tavuk-kümes) 2.99,2.88,3.67 ve 3.25 olarak tespit edilmiştir. Bu dönemde aynı sıra ile şekil indeksi %74.34,77.30,75.81 ve 76.25; özgül ağırlık 1.0849,1.0854,1.0823 ve 1.0885 g/cm³; kabuk kalınlığı 348,350,337 ve 366µ;kabuk oranı%9.31,9.40,8.87 ve 9.91; kırılma direnci 2.81, 2.36, 2.94 ve 2.57 kg/cm²; ak indeksi %8.20,8.91,8.16 ve 8.45; HaughBirimi 81.26, 84.92,78.19 ve 81.25; sarı indeksi % 41.76,41.02,41.99 ve 42.21; sarı ak oranı 0.462,0.455,0.438 ve 0.423; et+kan lekeleri % 10.00,00.00,35.00 ve 27.50 olarak belirlenmiştir. Deneme sonucunda ,yumurta verimi ile ilgili özellikler tavuk-gün olarak ele alındığında ,yerli hibritlerin dış kaynaklılarına göre önemli oranda düşük performansa sahip oldukları tespit edilmiştir. Tavuk-kümes esasına göre ise yerli beyazlarla dış kaynakllı gruplar arasındaki farklar azalmıştır. Çoğu kalite özellikleri bakımından da genotipler arasındaki farklılıklar önemli olmuştur. Beyaz hibritlerin tüy döktürme ugulamasına kahverengilere göre daha iyi tepki verdikleri belirlenmiştir. Toplam olarak ele alındığında , yerli beyaz, dış kaynaklı beyaz,yerli kahverengi ve dış kaynaklı kahverengilerde sırası ile tavuk-gün yumurta verimi 401.33,438.81,359.28 ve 421.94 adet; tavuk-kümes yumurta verimi 383.68,395.54,345.24 ve 390.70 adet; tavuk-gün yumurta kütlesi üretimi 24.69,27.25,23.23 ve 26.93 kg; tavuk-kümes yumurta kütlesi üretimi ise 232.62,24.46,22.31 ve 24.92 kg olmuştur.
