Işık ve sıcaklığın mısırda (Zea mays L.) büyüme, gelişme ve verime kantitatif etkileri / Fatih Öner; Danışman İsmail Sezer

Abstract

Bu çalışma Samsun ekolojik koşullarında mısırın (Zea mays L.) büyüme, gelişme ve verimi üzerine ışık ile sıcaklığın kantitatif etkilerini belirlenmek amacıyla 2004 yılında yapılmıştır. Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre düzenlenen araştırma beş farklı zamanda ekilmiş (13 Mayıs, 03 Haziran, 21 Haziran, 09 Temmuz ve 29 Temmuz) ve üç tekrarlamalı olarak yürütülmüştür.Bu çalışmada ışık ve sıcaklığın mısırda bitki büyüme parametreleri (Yaprak Alanı, Oransal Kök Ağırlığı, Oransal Yaprak Ağırlığı, Oransal Yaprak Alanı, Özgül Yaprak Alanı, Net Asimilasyon Oranı ve Nispi Büyüme Hızı) ve gelişme parametreleri (Çıkış, Tepe Püskülü Gösterme ve Koçan Bağlama) ile verim üzerine etkileri araştırılmıştır.İncelenen tüm özelliklerden elde edilen verilerin çoklu regresyon analizleri Excel 2003 paket programı kullanılarak matematiksel modeller haline getirilmiş ve oluşturulan modeller Silde Write 2.0 paket programında 3 boyutlu grafiklere dönüştürülmüştür. Bu hazırlanan programlar 200-2000 Mmol/m²/s ışık şiddetinde ve 2-40ºC sıcaklıklar arasındaki değerlerde verim tahmini yapmaktadırlar.Işık ve sıcaklığın verime etkisi ışık şiddetindeki artış ve sıcaklıktaki düşüş dekara tane verimini olumsuz yönde etkilemiştir. Sıcaklıkla birlikte ışık şiddetinin 1500 Mmol/m²/s değerine kadar verimde doğrusal bir azalış olmuş olup ışık şiddetinin belirtilen değerden sonra ise sıcaklığın verime etkisi görülmemiştir.En yüksek dekara tane verimi 1000 Mmol/m²/s ışık şiddeti ve 22ºC sıcaklıktan elde edilirken en düşük dekara tane verimi 1500 Mmol/m²/s ışık şiddetinin altında ve tüm sıcaklık değerlerinde görülmüştür.Işık ve sıcaklık dikkate alınarak elde edilen verim denklemi: VERİM= 18933+(-1,119 X (S Xı))+(2E¯º5 x(S² xI²)) SH= 868,95*** 0,055***,69E¯º7*** r²=0,99 olarak bulunmuştur.