Samsun ekolojik şartlarında yetiştirilen bazı ekmeklik buğday çeşitlerinde verim, verim unsurları ve kalite kriterlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma / Handan Anıl; Danışman Coşkun Köycü.

Abstract

Bu araştırma, Samsun ekolojik şartlarında yetiştirilen 15 ekmeklik buğday çeşitinde verim,verim unsurları ve kalite kriterlerini belirlemek amacı ile Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü arazilerinde 1996-1997 ve 1997-1998 yıllarında yürütülmüştür.Tesadüf blokları deneme deseninde 3 tekrarlamalı olarak yürütülen bu araştırmada buğday materyalı olarak Kutluk,Sultan,Kırgız,Pehlivan,Murat 1,Kate A-1 Prostor, Seyhan-95, Doğankent -1,Yüreğir-89 , Basribey-95, Kaşifbey-95,Cumhuriyet-75, Kaklıç-88, Gün-91 çeşitleri kullanılmıştır. Araştırmada morfolojik özelliklerden ; bitki boyu,bayrak yaprak ayası boyu , başak uzunluğu , verim komponentlerinden başaktaki tane ağırlığı , metrekaredeki başak sayısı ; ayrıca hasat indeksi ve tane verimi ile , kalite kriterlerinden ; 1000 tane ağırlığı , hektolitre ağırlığı , ham protein oranı , Zeleny sedimantasyon değeri , gluten oranı incelenmiştir. Araştırma sonucu, en yüksek tane verimi Kate A-1 (507.5 kg/da), Yüreğir-89 (505.8 kg/da) ve Seyhan -95 ( 498.7 kg/da ) çeşitlerinden , en yüksek ham protein oranı Murat-1 (%13.90) çeşidinden , Zeleny sedimantasyon değeri Gün -91(38.5 ml ) çeşidinden , gluten oranı ise Murat-1 (%44.35) çeşidinden elde edilmiştir. Buğday çeşitlerinin verim ile bazı unsurları arasında negatif ilişkiler saptanması , verim ile diğer karakterler arasındaki ilişkilerin yıllara ve çeşitlere göre değişebileceğini göstermiştir. Kalite özelliklerinde ise , ham protein oranı ile Zeleny sedimantasyon değeri ve gluten oranı arasında önemli ve pozitif ilişkiler bulunmuştur.