Orta Karadeniz sahil bölümünde yetiştirilebilecek ekmeklik buğday (triticum aestivum L.) çeşitlerinde verim, verim unsurları ve kalite kriterlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma / Cemal Şermet; Danışman İsmail Sezer
Abstract
Bu çalışma; Orta Karadeniz Sahil bölümü koşullarına uygun ekmeklik buğday genotiplerinin verim, verim unsurları ve bazı kalite kriterlerini belirlemek amacıyla, 2009-2010 ve 2010-2011 yetiştirme döneminde, Samsun iline bağlı Çarşamba ve Bafra ilçelerinde yürütülmüştür. Araştırmada, 25 farklı ekmeklik buğday genotipi kullanılmıştır. Araştırma, tesadüf blokları deneme deseninde 4 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada bitki boyu, başak uzunluğu, başakta başakçık sayısı, başakta tane sayısı, metrekarede başak sayısı, tane verimi, bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, Zeleny sedimentasyon değeri ve gluten oranı incelenmiştir.Araştırma sonucu incelenen tüm karakterlerde genotipler arasındaki farklılık 0.01 düzeyinde önemli bulunmuştur. Genotiplerin tane verimleri 471,1-650,6 kg/da arasında değişmiştir. Bafra lokasyonunda ortalama tane verimi (569.2 kg/da) Çarşamba lokasyonundan (524.0 kg/da) daha yüksek olmuştur. İncelenen özelliklerden lokasyonlar ortalaması olarak genotiplerin, bitki boyu 81,7-107,5 cm, başak uzunluğu 8,8-11,7 cm, başakta başakçık sayısı 16,7-20,2 adet, başakta tane sayısı 39,2-52,7 adet, metrekarede başak sayısı 325,7-412,3 adet arasında değişmiştir. Ayrıca, kalite özelliklerinden, 1000 tane ağırlığı 31,7-46,1 gr, hektolitre ağırlığı 71,4-78,8 kg, Zeleny sedimantasyon değeri 26,0-63,5 ml ve gluten oranı ise % 14-32,1 olarak belirlenmiştir.Orta Karadeniz havzası koşullarına verim ve kalite bakımından en uygun ekmeklik buğday genotiplerinin Canik 2003 ve Osmaniyem çeşitleri ile Aday Hat ve 14 nolu hat olduğu belirlenmiştir.
