Amberlit XAD-7 reçinesi ile metal zenginleştirilmesi ve AAS ile tayinleri / Başak Caner; Danışman Ş. Fatma Aygün
Özet
Günümüz dünyasında, sağlığımızı tehdit eden çevresel kirliliklerin büyük bir kısmını oluşturan ağır metaller toksik ve kanserojen etkiye sahiptirler. Çinko, nikel, civa, kadmiyum, bakır, kobalt ve kurşun en çok rastlanan ağır metallerdir.Çeşitli çevresel örneklerde bu elementlerin derişiminin düşük olması nedeniyle duyarlılığı çok yüksek olmayan alevli atomik absorpsiyon spektrometresi (Alevli AAS) ile doğrudan tayinleri zordur. Bundan dolayı eser düzeydeki bu metallerin tayinlerinde önderiştirme işlemine ihtiyaç duyulmaktadır.Önderiştirme yöntemlerinden biri olan katı faz ekstraksiyonunda, Amberlit XAD polimerik reçineleri fiziksel özellikleri nedeniyle ve yüksek adsorpsiyon kapasitesine sahip olduklarından eser elementlerin önderiştirilmesinde sıklıkla kullanılırlar. Önderiştirilme işleminde ya metal kompleksinin adsorpsiyonu ya da reçinenin ligant ile immobilizasyonundan sonra metalin liganta bağlanması yoluyla gerçekleştirilir.Bu çalışmada sulu Co(II), Ni(II), Zn(II), Cu(II) iyonlarının önderiştirilmesi için kolon yöntemi ile trietanolamin (TEA) adsorbe edilmiş Amberlit XAD-7 reçinesi kullanılmıştır. Geri kazanım için en uygun pH, örnek hacmi, kolon çapı, metal derişimi ve çözelti akış hızı belirlenerek metal çözeltileri kolandan geçirilmiş ve kolonda adsorplanmaları sağlanmıştır. Deriştirilerek kolondan geri alınan metal iyonları Alevli AAS ile tayin edilmiştir.TEA adsorplanmış XAD-7 reçinesi üzerinde adsorplanan metal iyonları 10 mL aseton içinde 2 mL, 4M HNO3 ile geri alınmıştır ve aseton uzaklaştırıldıktan sonra çeşme suyunda Cu (II), Zn (II), Co (II) ve Ni (II) iyonlarının derişimleri sırayla 4.75 ± 0,05 µg/L; 8,2 ± 0,2; 11,9 ± 0,7 µg/L; 9,2 ± 1,2 µg/L olarak bulunmuştur.
