Bafra ve Çarşamba ovaları tarım alanlarında kadmiyum düzeylerinin belirlenmesi / Mehmet Ersin Kartal; Danışman Hasan Cesur.

Abstract

Bu çalışmada, Bafra ve Çarşamba ovalarında tarımsal ve tarım dışı arazilerdeki kadmiyum düzeyleri incelenerek suni gübrelemeden kaynaklanan kadmiyum kirliliği araştırılmıştır. Bu amaçla Bafra ve Çarşamba ovalarında tarımsal arazilerden 44 ve tarım dışı arazilerden 34 olmak üzere toplam 78 adet numune üzerinde kadmiyum tayini yapılmıştır. Bunun için belirli miktarda tüplere alınan toprak numuneleri hidroklorik ve nitrik asit karışımında ( 3:1 / v:v) alüminyum bloklarda ısıtılmak suretiyle çözünürleştirilmiş ve çözeltilerin kadmiyum içerikleri ET-AAS (Elektrotermal Atomik Absorpsiyon Spektrometrisi) yöntemi ile belirlenmiştir. Toplam kadmiyum miktarının ortalama olarak, Bafra ovasındaki tarımsal arazilerde 0.433 mg/kg, Çarşamba ovasındaki tarımsal arazilerde ise 0.162 mg/kg olduğu belirlenmiştir. Tarımsal araziler ile tarım dışı arazilerdeki kadmiyum içerikleri arasında Bafra ovasında ortalama 0.111±0.083 mg/kg, Çarşamba ovasında ise ortalama 0.045±0.0345 mg/kg fark olduğu gözlenmiş ve bu farklarının istatistiksel olarak anlamlı olduğu ve suni gübrelerden kaynaklandığı sonucuna varılmıştır.(P=0.05) Kullanılan kadmiyum tayin yönteminin doğruluğu, standart referans madde ve eklenmiş kadmiyum tayini yapılarak test edilmiştir. Standart referans maddenin analizinde verilen kadmiyum değeri ile bulunan değerler arasında uyum olduğu gözlenmiştir. Eklenmiş örneklerin analizinde ise yaklaşık % 93.5 geri kazanım elde edilmiştir.