3-Nitrotirozin için nicel tayin yöntemi geliştirilmesi / Ebru Türköz Acar; Akademik Danışman A. Nur Onar

Abstract

Bu çalışmada Alzheimer, ALS ve Parkinson gibi hastalıklarda, in vivo oksidatif tahribin biyoişaretleyicisi olarak bilinen 3-nitrotirozinin(3-NT) nicel tayini için analiz yöntemi geliştirilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla voltametri ve kapiler elektroforez tekniklerinden faydalanılmıştır. Voltametrik çalışmalar 0,30M pH 9,0 fosfat tamponunda yürütülmüş, kare dalga voltametrisi (KDV) ile asılı civa damla elektrodunda (HMDE), -0,497V (Ag/AgCl’e karşı (3M KCl)) potansiyelinde bir indirgenme piki gözlenmiştir. Dönüşümlü voltametri deneyleri sonucu akımın adsorpsiyon kontrollü olduğu belirlenmiş, ardından adsorptif sıyırma kare dalga voltametrisi (AdSKDV) yöntemi çalışılmıştır. KDV için LOD ve LOQ değerleri sırasıyla 4,27x10-9, 1,42x10-8 M olarak bulunurken, AdSKDV’ de bu değerler 2,53x10-10 ve 1,46x10-9 M olarak bulunmuştur. Daha düşük derişimde çalışmaya izin veren AdSKDV ile 3-NT’ nin biyolojik sıvıda analizleri yapılmıştır. Yöntem için geri alınabilirlik değeri % 96,29±2,32 olarak hesaplanmıştır. Geniş kullanım alanına sahip bir ayırma tekniği olan kapiler elektroforez ile yapılan çalışmalarda, son yıllarda geliştirilen ve önderiştirme aşamasını da barındıran büyük hacimli örnek sıkıştırma tekniği (BHÖS) kullanılmıştır. Ters faz polaritenin uygulandığı deneylerde, elektroosmotik akış (EOF) düzenleyici olarak setiltrimetilamonyumbromür (CTAB) ve dietilentriaminin (DETA) kullanıldığı iki yöntem geliştirilmiştir. İncelemeler sonucunda en iyi çalışma şartları 0,5mM CTAB içeren 0,1M pH 7,0 fosfat tamponunda 30?C sıcaklıkta -20kV ayırma potansiyeli ve 500 s enjeksiyon süresi olarak belirlenmiştir. LOD ve LOQ değerleri sırasıyla 6,56x10-10 ve 2,19x10-9 M, geri alınabilirlik değeri de % 106,23?11,93 olarak hesaplanmıştır. Geliştirilen AdSKDV ve CTAB kullanılan BHÖS-CE yöntemleri, plazma ve beyin omurilik sıvılarında hem doğrudan hem de özütleme işlemi sonrasında 3-NT nicel tayini için kullanılmıştır. Her iki yöntemde özütleme işlemi uygulandıktan sonra analiz edilen plazma numuneleri için alınan verilerde student t testi uygulanmış ve % 95 güven seviyesinde değerler kıyaslanarak yorumlanmıştır.