Gama ışınlarına tutulmuş bazı inorganik maddeleri elektron spin rezonans (ESR) yöntemiyle incelenmesi / Mehmet Birey; Danışman Fevzi Köksal.

Abstract

Bu çalışmanın amacı y-ışınlarına tutulan amonyum asetat (CH3COONH4), magnezyum asetat (Mg(CH3COO)2.H2O) çok kristalleri ve hidroksilamomyum sülfat ( (NH3OH)2SO4) hidroksil amonyum klorür ( (NH3OH)CI) tek kristallerinde oluşan bozuklukların Elektron Paramagnetik Rezonans (EPR) tekniği ile incelenmesidir. Üzerinde EPR çalışması yapılan bu bileşiklerin tek kristallerini elde etmek için madde önce saf bir çözücüde çözülmüş hazırlanan bu berrak çözeltinin doyum noktasını aşması sağlanmıştır. Böylece oluşan kristaller kullanılmak üzere çözeltiden alınmıştır. Kristallerin EPR Spektrumları Varian E-Line Century Series EPR spektrometresi kullanılarak alınmıştır. Yapılan çalışmalarda yukarıda bahsedilen tek ve çok kristaller üzerinde ışınlama öncesinde paramagnetik bir merkez bulunup bulunmadığını tespit etmek için ilgili bileşiklerin spektrumları alınmış ve bu spektrumlardan ışınlama öncesi herhangi bir paramagnetik nmkusurun bulunmadığı görülmüştür. Bundan sonra y-ışınlarına tutulan hidroksilamonyum sülfat ((NH3OH)2SO4) hidroksilamonyum klorür, (NH3OH)CI tek kristalleri ve magnezyum asetat (Mg(CH3COO)2.H2O),amonyum asetat (CH3COONH4) çok kristallerinin oda sıcaklığında ESR spektrumları alınarak bu kristallerde oluşan paramagnetik merkezlerin : (NH3OH)2SO4 ve (NH3OH)CI de .NH+2 ve Mg(CH3COO)2.H2O ile CH3COONH4 de ise .CH2COONH4 radikallerin olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada bu radikallere ait izotropik g faktörleri ve azot çekirdeği ile protonların aşırı ince yapı sabitleri belirlenmiştir.