X-ışınları kırınımı ile C22H10N4O2, C36HH42O3, C14H11N2O2CI, C16H16N2O3 VE C22H16N4O organik moleküllerinin kristal yapılarının incelenmesi / Özlem Deveci; Danışman Şamil Işık

Abstract

Bu çalışmada 1,3-Bis(3,4-disyanofenoksi)benzen (C22H10N4O2), 1,3,5-Tris (2-isopropilfenoksimetil)benzen (C 36 H42 O3), 2-Asetil-4-(2-klorofenildiazenil)fenol (C14H11N2O2Cl), 2-Asetil-4-(4-etoksifenildiazenil)fenol (C16H16N2O3) ve 4-[2-Metilfenildiazenil)fenoksi]ftalonitril (C22H16N4O) organik bileşiklerinin, moleküllerinin yapılarını ve katı fazdaki konformosyonlarını bulmak amacıyla tek kristal x-ışını kırınımı yöntemi kullanılmıştır. C 22H10N4 O 2, (I), kapalı formülüyle verilen bileşik ftalosiyaninlerin başlangıç maddesi olan ftalonitril türevidir. Benzen halkalarına bağlı dört siyano grubu bulunmaktadır. (I), triklinik kristal sisteminin P1 uzay grubundadır ve arıtım sonunda elde edilen bazı parametreleri; a=8.2296(6)Å, b=8.6309(7)Å, c=13.4708(10)Å a=75.085(6)°, p=88.710(6)°, y=77.777(6)°, V=903.10(12)ų, Z=2, Dx=1.333Mgm3, X(MoK )=0.71073Å, µ=0.09mm T=293(2)K, F(000)=372, R=0.065, Rw=0.186, S=0.849 şeklinde elde edilmiştir. C36H42O3, (II), kapalı formülü ile verilen bileşik 1-, 3- ve 5- konumlarında merkezi benzene bağlı olan 2-isopropilfenoksimetil gruplarından oluşmaktadır. Moleküler konformasyonu etkileyen molekül içi hidrojen bağları ise CH…O tipindedir. (II) yapısı, triklinik kristal sisteminin p1 uzay grubundadır ve arıtım sonunda elde edilen bazı parametreleri; a=9.3172(7)Å, b=11.5055(9)Å, c=16.3424(13)Å a=104.677(6)°, P=105.307(6)°, y=103.098(6)°, V=1551.6(2)ų, Z=2, Dx=1.119Mgm3, X(MoKj=0.71073Å, µ=0.07mm1, T=298(2)K, F(000)=564, R=0.046, Rw=0.141, S=0.85 şeklinde elde edilmiştir.C14H11N2O2Cl, (III), kapalı formülü ile verilen bileşik azo bağına göre trans konfigürasyonuna sahiptir ve molekül düzlemseldir. (III) yapısı, monoklinik kristal sisteminin C2/c uzay gurubundadır ve arıtım sonunda elde edilen bazı parametreler; a=10.8170(9)Å, b=9.3912(6)Å, c=25.3745(18)Å a=90°, p=95.576(6)°, y=90°, V=2565.5(3)ų, Z=8, Dx=1.422Mgm3, X(MoK)=0.71073Å, µ=0.30mm1, T=296K, F(000)=1136, R=0.038, Rw=0.111, S=0.92 şeklinde elde edilmiştir. C16H16N2O3, (IV), kapalı formülüyle verilen bileşik benzen halkaları azo çift bağına göre trans konfigürasyonundadır ve molekül düzlemseldir. (IV) yapısı, ortorombik kristal sisteminin Pbca uzay grubundadır ve arıtım sonunda elde edilen bazı parametreler; a=7.2099(5)Å, b=13.6448(9)Å, c=29.631(3)Å a=90°, p=90°, y=90°, V=2915.0(4)ų, Z=8, Dx=1.296Mgm -3, X(MoK )=0.71073Å, µ=0.09mm-1, T=296K, F(000)=1200, R=0.053, Rw=0.173, S=0.89 şeklinde elde edilmiştir.C22H16N4O, (V), kapalı formülüyle verilen bileşik diğer azo türevlerinde de görüldüğü gibi -N=N- çift bağına göre trans konfigürasyonu sergilemektedir. Kristal paketlenme, zayıf moleküler arası C -H…N, C -H…O hidrojen bağları ve zayıf C -H…;r etkileşimiyle sağlanmaktadır. Molekül konformasyonuna etki eden etkileşim ise zayıf molekül içi C-H…N hidrojen bağıdır. (V) yapısı, monoklinik kristal sisteminin P21/c uzay grubundadır ve arıtım sonunda elde edilen bazı parametreler; a=12.7084(10)Å, b=8.0446(9)Å, c=20.2971(16)Å a=90°, p=119.050°, y=90°, V=1814.0 (3)ų, Z=4, Dx=1.290Mgm-3, X(MoKa)=0.71073Å, µ=0.08mm 1 , T=296K, F(000)=736, R=0.053, Rw=0.157, S=0.91 şeklinde elde edilmiştir.