Wavelet (dalgacık) tabanlı senkron generatör koruma algoritması / Erdinç Arısoy; Danışman Okan Özgönenel

Abstract

Generatörler nadiren arızalansalar da, arızaya neden olan birçok etken vardır. Bu arızalar generatörün çalışması sırasında yapısında meydana gelen sorunlardan kaynaklanan iç arızalar olabileceği gibi iletim hattındaki herhangi bir arızanın generatörü etkilemesi şeklinde de olabilir. Generatörlerde arıza meydana geldiğinde arızanın mümkün olan en kısa sürede algılanamaması sonucunda telafisi mümkün olmayan sonuçlara yol açar. Burada arızanın tespiti ve bir an önce müdahale edilmesi önem kazanmaktadır.Bu çalışmada, son yıllarda giderek önem kazanan sayısal teknolojinin getirdiği hız ve güvenilirlik avantajlarının generatörde oluşabilecek arızaları algılamada kullanıldı. Arıza oluştuğu anda generatörün ilgili faz akımında ana harmoniğin yanında yüksek frekanslı harmonik akımlar oluşmakta ve bu harmonik bileşenlerinin incelenmesi dalgacık yöntemi ile olmaktadır.Generator uç noktalarından ve yük tarafından alınan akım ve gerilim örnekleri Daubechies 4 ana dalgacık ve ölçek vektörleri ile dalgacık düzleminde çözümlendi. Yüksek frekanslı dalgacık katsayıları (D) çarpımı ile elde edilen dalgacık gücüne (DG), ayrık düzgün dağılım uygulayarak hesaplanılan dağılım fonksiyonunun ortalama değeri ile, arızalı olan veya olmayan durumlar ayırt edilmeye çalışıldı. Elde edilen anlık dalgacık gücünün (DG) yorumlanmasında, EBOPTK (En Büyük Olabilirlik Parametre Tahmin Kuramı) ve ODY ( Ortalama Değer Yöntemi) kullanıldı.Önerilen sayısal koruma algoritması başarım ölçütünün belirlenmesi için ATP/EMTP programında birçok sayıda arıza benzetimi yapıldı. Gerçek zamanda iki adet farklı güçteki senkron generatör üzerinde de deneyler yapılarak algoritma denendi. Gerçek zaman deney sonuçları ile bilgisayar benzetim sonuçlarının uyuştuğu görüldü