Samsun sebze pazarlarından toplanan bazı sebze ve gıda örnekleriyle bazı içme suyu ve taban suyu örneklerinin nitrat içeriğine ilişkin bir araştırma / Osman Ekşi; Danışman Fethi Bayraklı.

Abstract

Bu araştırma, Samsun sebze pazarlarından alınan bazı sebze ve gıda örnekleriyle bazı içme suyu ve yeraltı suyu örneklerinde nitrat içeriğinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada 33 adet sebze ve meyve örneği, 7 adet gıda örneği ve 9 adet su örneği potansiyometrik olarak nitrat elektrodu ile analiz edilmiştir.Nitrat içeriği yaş maddede yapılan analizlere göre, sebze ve meyve örneklerinde en düşük turpta (0,2 mg/kg), en yüksek tere otunda (780 mg/kg), gıda örneklerinde en düşük ekmekte (0,6 mg/kg) ve en yüksek yeşil zeytinde (19 mg/kg) bulunmuştur. Su örneklerinde nitrat en düşük 2 nolu maden suyunda (20 mg/L) ve en yüksek kuyu suyunda (815 mg/L) belirlenmiştir.Yeşil yapraklı sebzelerin diğer sebze ve meyvelere göre daha fazla nitrat içeriğine sahip olduğu saptanmıştır. Köksü sebzelerde ve meyvelerde ise düşük seviyelerde nitrata rastlanmıştır. Tarım alanlarında yüksek miktarda nitratlı gübre kullanılması ve gıdalara nitratlı katkı maddelerinin ilave edilmesi sonucu ürünlerde önemli nitrat artışının meydana geldiği anlaşılmaktadır. Tarım alanlarından gelen sızıntı suları ile kirlenen yeraltı sularında nitratın çok yüksek seviyelere çıktığı belirlenmiştir.Vücuda alınan az miktardaki nitrat mide barsak sisteminde nitrite indirgenerek özellikle küçük çocuklarda methaemoglobinemi (siyanoz)'ye yol açarak toksik etki göstermektedir. Araştırma sonuçlarına göre, analizi yapılan sebze, meyve ve su örneklerinin bazılarının ve özellikle kuyu suyunun nitrat içeriğinin insan sağlığı açısından risk oluşturabileceği kanısına varılmıştır.