Samsun'da hava kirliliğinin matematiksel modellerle incelenmesi ve modellerin karşılaştırılması / Erol Demirci; Danışman Bahattin Topaloğlu.

Abstract

Hava kirleticilerinin atmosferdeki dağılımını tahmin etmek için değişik difüzyon modelleri geliştirilmiştir. Bu çalışma kapsamında Samsun Büyükşehir Belediyesi sınırları dahilinde kükürtdioksit (SO2) konsantrasyonunu tahmin edebilmek için ISCST3 (Industrial Source Complex-Short Term 3) modeli ve Gauss dispersiyon denklemi geliştirilerek QBASIC dilinde yazılmış bir bilgisayar programı kullanılmıştır. Öncelikle Samsun Büyükşehir Belediyesi dahilinde ısınma ve ulaşımdan kaynaklanan CO, HC, NOx, partikül madde ve SO2'nin yıllık emisyon miktarı QBASIC dilinde yazılmış bir bilgisayar programı yardımı ile hesaplanmıştır. Emisyon miktarı verilerinden yararlanılarak örnek olarak seçilen 1,2,3 Ocak ve 1,2 Ağustos 1998 tarihlerinde ISCST3 ve bu çalışmada geliştirilen bilgisayar programı kullanılarak çalışma alanında kitlecilerin dağılımları hesaplanmıştır. Her iki model sonuçları birbirleri ile ve aynı zamanda Hıfsıssıha Bölge Müdürlüğünce yapılan hava kalitesi ölçüm sonuçları ile karşılaştırılmıştır. Geliştirilen program ve ISCST3 modeli sonuçları dikkate alındığında kirletici konsantrasyonu tahmininde iyi bir yaklaşımda bulunulduğu ve çeşitli kontrol stratejileri için kirletici konsantrasyonu tahmininde kullanılabileceği gösterilmiştir.