İçme suyundan nitrat giderimi / Nevim Genç; Danışman A. Nur Onar.

Abstract

İçme suyundan nitrat giderimi amacı ile iyon değişimi yöntemi ile çalışılmıştır. Ayrıca UV ışınları kullanılarak NO3- indirgenmesi üzerine ön çalışmalar yapılmıştır. İyon değiştirici olarak karışık reçine, Amberlite IRA904 ve Dowex-1*1-100 sentetik reçineleri kullanılmştır. Kesikli sistem çalışmaları karışık reçine ve Amberlite IRA904 ile yapılmıştır. Karışık reçine için 150 ml çözelti ile 4 g reçinenin 15 dakika karıştırılması ile en yüksek verim %86.4, Amberlite IRA904 için ise 150 ml çözeltinin 1 g reçine ile 60 dakika karıştırılması ile %95.46 olarak bulunmuştur. Çözeltide nitrat dışındaki diğer anyonlar reçinelerin nitrat giderme verimini azaltmaktadır. Bunu belirlemek için kesikli sistemde SO4-2 ve PO4-3, sürekli sistemde SO4-2, HCO3- ve Cl- anyonları denenmiştir. Amberlite IRA904 reçinesi ile yürütülen çalışmada HCO3- formuna dönüştürülerek rejenere edilen reçine ile NaCl, HCl ve deniz suyu ile rejenere edilen reçinenin NO3- giderme verimleri karşılaştırılmıştır. HCO3- formuna dönüştürülen reçine için bu değerin %87.45, diğer tuzlar ile rejenere edilen reçine için ise %90.91 olarak bulunmuştur. Sürekli sistem deneyleri Dowex-1*1-100 ve Amberlite IRA904 ile yürütülmüştür. Rejenere edilmiş Amberlite IRA904 ve deneyleri Dowex-1*1-100 reçinelerinde nitrat giderme kapasiteleri karşılaştırıldığında Amberlite IRA904 reçine kolonunun işletme kapasitesinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca bu iki reçine için dağılma katsayısı hesabı da yapılmıştır. UV ile NO3- giderimi çalışmalarında gerekli şartların tamamı sağlanmadığı için verim düşük bulunmuştur. Ancak içmesuyu arıtımı için sterilizasyonunda beraberinde yapılacağı gözönüne alındığında oldukça ümit verici görülmektedir.