Farklı yetiştirme ortamlarının ganoderma lucidum (Fr.) karst. mantarının verim ve kalitesi üzerine etkileri / Gökçen Yakupoğlu; Danışman Aysun Pekşen

Abstract

Bu çalışmanın amacı meşe ve gürgen hızar tozu (ince talaş) ve odun yongası (kaba talaş) ile çay atığının belirli karışımlarından hazırlanan yetiştirme ortamlarının Ganoderma lucidum (Fr.) Karst. mantarının verim ve kalitesi üzerine etkilerini belirlemektir. Çalışma Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümüne ait mantar üretim odası ve laboratuarlarında yapılmıştır. Yetiştirme ortamlarının nem, pH, kül, N, C, C/N oranları ve mineral madde içerikleri belirlenmiş, ilk primordium oluşum süresi ve verim tespit edilmiştir. Meşe ve gürgen ağaç türlerine ait odun yongası ve hızar tozunun %18 buğday kepeği, %1 sukroz ve %1 CaCO3 ile karışımlarından hazırlanan ortamlar kontrol ortamı olarak kullanılmıştır. Yetiştirme ortamlarından hasat edilen mantarlarda bazı fiziksel ve kimyasal özellikler belirlenmiştir. En yüksek verim meşe odun yongasında 73.07 g/kg ortam ile 90:10ÇA ortamından, meşe hızar tozu ile hazırlanan karışımlarda da 21.21 g/kg ortam ile 75:25ÇA ortamından elde edilmiştir. Meşe hızar tozu ile hazırlanan 80:20ÇA, 85:15ÇA ve 90:10ÇA ortamları dışında, diğer ortamlara ait verim değerlerinin 80:18BK kontrol yetiştirme ortamından daha yüksek olduğu, odun yongası ile hazırlanan ortamlardaki çay atığı miktarı azaldıkça verimin arttığı tespit edilmiştir. Gürgen hızar tozuna %15 ve %10 çay atığı ilave edilerek hazırlanan ortamların ilk primordium oluşum sürelerinin diğerlerinden daha uzun olduğu ve verim değerlerinin de çok düşük olduğu tespit edilmiştir. Gürgen hızar tozuna %15ÇA (8.94 g/kg ortam) ve %10ÇA (7.05 g/kg ortam) ilave edilerek hazırlanan ortamlar dışında, çay atığının farklı miktardaki karışımlarından hazırlanan ortamların verim değerlerinin de 80:18BK kontrol yetiştirme ortamlarından daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. En yüksek verim gürgen odun yongasında 85:15ÇA (36.96 g/kg ortam) ortamından elde edilmiştir. Çalışma sonucunda çay atığının Ganoderma lucidum üretiminde yetiştirme ortamına katkı maddesi olarak kullanılabileceği tespit edilmiştir.