0900 ziraat kiraz çeşidinin sürgün ve yapraklarında fenolik madde içeriklerinin mevsimsel değişimlerinin saptanması üzerinde bir araştırma / Bahadır Altun; Danışman Şükriye Bilgener.

Abstract

Bu çalışmada 0900 Ziraat kiraz çeşidinin yaprak ve sürgünlerinde toplam fenolik madde içeriklerinin mevsimsel değişimi saptanmıştır. Ayrıca yaprak ve sürgünlerdeki sulu alkolde çözünen ve asitle hidrolizi sonucu elde edilen ekstraktlarındaki fenolik maddeler kağıt kromatografisi ile ayrılarak incelenmiştir. Sürgünlerde toplam fenolik madde içerikleri yapraklara göre daha yüksek oranlarda saptanmıştır. Sürgünlerin toplam fenolik içeriklerinin, nisan ve mayıs aylarında göreceli olarak düşük seviyede olduğu, haziranda ani bir artış gösterdiği, hemen ardından temmuz ayında yılın en düşük seviyesine indiği gözlenmiş; temmuzdan sonra ağustos ayında ise tekrar yükseldiği tespit edilmiştir. Daha sonra eylül – mart ayları arasında (dinlenme döneminde) diğer aylara göre yüksek oranlarda olduğu belirlenmiştir. Yapraklardaki toplam fenolik maddeler, yaprakların açmaya başladığı nisan ayının ilk haftasında, diğer dönemlere göre en yüksek oranda belirlenmiştir. Nisan ayının 3. haftasına kadar düşüş gösteren fenolik maddeler, nisanın son haftasında bir miktar arttıktan sonra haziran ayına kadar hızlı bir şekilde azalmıştır. Haziran ve ağustos ayları arasında oldukça düşük seviyelerde seyreden yaprak fenolik maddeleri, yaprakların vegetasyonlarını tamamladıkları eylül ve ekim aylarında vegetasyon başındaki kadar olmasa da tekrar yükselmişlerdir. Sürgünlerin sulu alkol ekstraktlarında iki boyutlu kağıt kromatografisiyle (birinci boyut %5 asetik asit; ikinci boyut n- butanol: asetik asit: su, 60:15:25 v/v) toplam 12 farklı madde saptanmıştır. Aynı ayırma metoduyla yapraklarda toplam 8 farklı madde elde edilmiştir. Sürgünlerin ve yaprakların forestal solventi ile yapılan tek boyutlu kağıt kromatogramlarında 5' er farklı madde gözlenmiştir.