Bazı önemli fındık çeşitlerinin çiçek gelişim safhaları ve çiçek biyolojileri üzerinde bir araştırma / Neriman Beyhan; Danışman Ferhat Odabaş.

Abstract

1990–1993 yılları arasında, Samsun iline bağlı Terme ilçesinde yürütülen bu çalışmada Tombul, Palaz, Sivri, Çakıldak, Kalınkara, Yerlifındık ve Hanımfındığı fındık çeşitlerinde erkek ve dişi çiçek gelişimi ve bu çeşitlerin çiçek biyolojilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Tomurcuklarda, morfolojik ayrım zamanından çiçeklenmeye kadar yapılan incelemelerde, erkek çiçeklerde 6 ana ve 2 ara, dişi çiçeklerde 7 ana ve 2 ara gelişim safhası saptanmıştır. Çeşit ve yıllara göre değişmekle birlikte, erkek çiçek morfolojik ayrımının mayıs-haziran, dişi çiçek morfolojik ayrımının temmuz-ağustos aylarında olduğu bulunmuştur. Erkek çiçeklerdeki morfolojik ayrım zamanında sürgünlerin henüz uzamakta oldukları, dişi çiçeklerdeki morfolojik ayrım zamanında ise sürgün uzamasının durakladığı ortaya çıkmıştır. Morfolojik ayrımdan sonra erkek ve dişi çiçek gelişimi değişik büyüme hızlarıyla meydana gelmekte ve bu durum genellikle çeşitlere ve gelişme dönemlerine (yıllara) göre farklılık göstermektedir. Erkek ve dişi çiçek organ taslakları oküler mikrometreli bir mikroskopla ölçülmüştür. Kedicik boyları da fındık bahçesinde ölçülmüş ve bu değerler dikkate alınarak çiçek gelişim safhaları ile karşılaştırılmıştır. Erkek ve dişi çiçeklerin, çiçeklenme başlangıç tarihleri ve çiçeklenme süreleri yıl ve çeşitlere bağlı olarak değişim göstermiştir. Çiçek tozu çimlenme ve canlılık oranları yıllara ve çeşitlere göre farklı bulunmuştur. Genellikle, çiçek tozu çimlenme oranları artan sakkaroz konsantrasyonuyla birlikte artış göstermiştir.